Qəcələ (is.) – Sağsağan. Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yer alan "qəcələ" sözü, əsasən, şimal-qərbi Azərbaycan dialektlərində istifadə olunan bir sinonimdir və adi halda "sağsağan" kimi başa düşülür. Lakin, bu sadə tərif sözün bütün mənasını əhatə etmir. "Qəcələ"nin sadəcə "sağsağan" deməsi ilə kifayətlənmək, onun fonetik xüsusiyyətlərini və dil tarixindəki rolunu nəzərə almamaq deməkdir.
Sağsağanın canlı, hərəkətli və əlçatmaz təbiəti "qəcələ" sözünün tələffüzündə də öz əksini tapmış ola bilər. Sözün səsi, quşun sürətli hərəkətlərini, çırpınan qanadlarını və parlaq rənglərini xatırladır. Bu, sadəcə bir təsadüf deyil, dilin özünün təbiət hadisələrinə reaksiyası və onların təsvirinin incəsənətidir. Dilçilik baxımından, "qəcələ" sözünün kökü və etimologiyası daha dərin tədqiqatları tələb edir ki, onun əsl mənşəyi və digər dialektlərdəki mümkün əlaqələri aydınlaşdırılsın.
Maraqlı bir məqam da budur ki, fərqli bölgələrdə "qəcələ" sözünün mənası incə fərqlərlə də ifadə oluna bilər. Məsələn, bəzi dialektlərdə "qəcələ" daha çox sağsağanın xarici görünüşünə, xüsusilə də rənglərinə fokuslana bilər, başqa dialektlərdə isə onun səsinə və ya hərəkətinə daha çox diqqət edilə bilər. Bu, dilin canlı və dinamik olduğunu göstərir və onu sadə bir kod kimi deyil, zəngin bir mədəni irs kimi qəbul etməyimizi tələb edir.
Beləliklə, "qəcələ" sadəcə "sağsağan" deyil, həm də Azərbaycan dilinin leksik müxtəlifliyini, onun zənginliyini və təbiətlə olan sıx əlaqəsini əks etdirən canlı bir nümunədir. Onun tədqiqi və diqqətlə öyrənilməsi Azərbaycan dilinin daha dərindən anlaşılmasına kömək edə bilər.