Qəmginlik insan ruhunda yer alan, kədər, hüzün, məyusluq və ümidsizliyin birləşməsi ilə meydana gələn mürəkkəb bir duyğudur. Sadəcə "qəmli olmaq"dan daha çox, dərin bir ruhi təcrübəni əks etdirir. Bu duyğu, müxtəlif səbəblərdən – fərdi itkilərdən, sosial ədalətsizliyə şahidlikdən, həyatdakı məqsədsizliyə qədər - yaranabilir və hər kəsin qəmginlik təcrübəsi fərdi və subyektivdir.
Qəmginliyin birinci tərifi kimi verilən "qəmli, kədərli adamın halı" bu duyğunun zahiri təzahürlərini - üz ifadələrini, bədən dilini, davranışlardakı dəyişiklikləri - əks etdirir. Gözlərdəki yaşarılıq, səs tonundakı dəyişiklik, apatiya və ya fəaliyyətdə azalma qəmginliyin bəzi aşkar əlamətləridir. Ancaq qəmginlik yalnız zahiri ifadələrlə məhdudlaşmır.
İkinci tərif olan "hüzün, kədər" qəmginliyin daha dərin, psixoloji tərəfini vurğulayır. Hüzün və kədər, qəmginliyin əsas tərkib hissələri olsa da, onun bütün mahiyyətini tam əhatə etmir. Qəmginlik, hüzün və kədərin bir qədər daha intensiv, davamlı və əhatəli bir formasıdır. Bu duyğu, insanın özünü, dünyanı və gələcəyini qiymətləndirməsini, həyatına yeni bir məna axtarmasını tələb edə bilər.
Musiqi və incəsənət əsərlərində qəmginlik tez-tez əsas mövzu kimi işlənir. Misal üçün, verilən mətnə əsasən, "Bayatışiraz" musiqi üsulunun qəmginliklə əlaqələndirilməsi, bu duyğunun sənət vasitəsilə ifadəsinin nə qədər incə və dərin olduğunu göstərir. Müxtəlif mədəniyyətlərdə qəmginliyin ifadə formaları fərqlənsə də, onun insan təcrübəsindəki universal xarakteri dəyişməz qalır.