izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qlobal [lat. globalis - kürəvi, ümumi] sözü bütün Yer kürəsini əhatə edən, planetar miqyaslı, dünya miqyaslı mənasını verir. Yəni, qlobal hadisələr və ya proseslər bütün dünyanı, bütün ölkələri və ya əhalinin çox böyük hissəsini təsir edən hadisələr və proseslərdir. Bu, sadəcə coğrafi əhatədən daha çox məna kəsb edir. Qlobal hadisələr bir ölkənin sərhədləri ilə məhdudlaşmır; onlar qarşılıqlı əlaqəli, bir-birinə təsir edən sistemlərdən ibarət kompleks bir şəbəkəni əhatə edir.

Məsələn, iqlim dəyişikliyi qlobal bir hadisədir, çünki onun təsirləri bütün dünyada hiss olunur. Pandemiyalar da eyni şəkildə qlobal xarakter daşıyır, çünki sürətlə yayılaraq bütün qitələri və əhalinin böyük hissəsini təhdid edir. İqtisadi böhranlar, texnoloji inkişaflar və hətta sosial hərəkatlar da qlobal miqyasda yayıla və dünya miqyasında nəticələrə səbəb ola bilər. Bu hadisələrin qlobal təsiri, beynəlxalq əməkdaşlıq və qlobal idarəetmə mexanizmlərinin vacibliyini daha da önə çıxarır.

Qlobal sözünün əhatə dairəsi yalnız coğrafi deyil, eyni zamanda funksional və təsir baxımından da genişdir. Bir hadisənin qlobal olaraq qiymətləndirilməsi onun yalnız coğrafi yayılmasını deyil, həm də dünya miqyasında əhəmiyyətini, uzunmüddətli təsirlərini və qarşılıqlı əlaqəli sistemlərə təsirini nəzərə almağı tələb edir. Beləliklə, "qlobal" sadəcə "böyük" və ya "geniş" mənasından daha çox, qarşılıqlı bağlılıq, bir-birinə bağlılıq və kompleks əlaqələri əks etdirən bir termindir.

Qloballaşma anlayışı da bu sözlə sıx bağlıdır və dünya ölkələri arasında artan iqtisadi, siyasi, sosial və mədəni inteqrasiyanı ifadə edir. Qloballaşma, qlobal hadisələrin meydana çıxması və yayılması üçün əlverişli şərait yaradır və eyni zamanda onların nəticələrinin idarə edilməsi üçün yeni yanaşmaların inkişafını tələb edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz