Qocalmış sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksik ehtiyatında qoca yaşa çatmışlığı, köhnəliyi və gücdən düşmüşlüyü ifadə edən bir sifətdir. Bu sözün təkcə yaşlılıq mənasından kənara çıxaraq, daha geniş bir məna spektrini əhatə etdiyini görürük.
Birinci mənası, əsasən, insanlara aid olaraq, qoca yaşa çatmış, yaşlı deməkdir. Məsələn, "qocalmış kişi" ifadəsi fiziki və ya ruhi olaraq yaşlı bir kişini təsvir edir. "Qocalmış şair" isə uzun illər ədəbiyyatla məşğul olmuş, zəngin təcrübəyə malik bir şairə işarə edir. Bu mənada söz, sadəcə yaşa deyil, həm də həyat təcrübəsinə, müdrikliyə işarə edə bilər.
İkinci mənası isə daha geniş bir kontekstdə istifadə olunur. "Qocalmış" burada sadəcə yaşlılığı deyil, həm də köhnəliyi, yıpranmışlığı, istifadəyə yararsız hala düşmüşlüyü ifadə edir. Bu mənada "qocalmış bina", "qocalmış maşın", "qocalmış texnologiya" kimi ifadələr işlədilə bilər. Bu, fiziki aşınma, texnoloji geriləmə və ya funksiyanı itirmə ilə bağlıdır. Sözün bu mənası, əşyaların, obyektlərin və hətta sistemlərin zamanın təsirindən keçməsini göstərir.
Beləliklə, "qocalmış" sözü sadə bir yaşlılıq ifadəsindən daha çox, zamanın təsirini, köhnəliyi və gücdən düşməni ifadə edən çoxşaxəli bir məna daşıyır. Həm insanlara, həm də cansız əşyalara tətbiq oluna bilər və hər kontekstdə müxtəlif nüansları özündə əks etdirir.