Qonaqlıq sözü, Azərbaycan dilində qədim zamanlardan bəri istifadə olunan, sosial həyatımızın ayrılmaz bir parçası olan, dostluq, qohumluq və mehribanlıq əlaqələrini möhkəmləndirən bir hadisəni ifadə edir. Sadəcə yeyib-içmə mərasimi deyil, qonaqlıq daha dərin mənalar daşıyır. Bu, ev sahibinin qonaqlarına olan hörmət və ehtiramının, onlara qarşı səmimiyyətinin, səxavətinin və qonaqpərvərliyinin bir təzahürüdür.
Lüğətlərdə verilən “bir münasibətlə tanışları evinə və ya başqa yerə dəvət edib, onları yedirib-içirmə; ziyafət” tərifi qonaqlığın mahiyyətini qısaca ifadə etsə də, onun əsl ruhunu tam əks etdirmir. Qonaqlıq, əslində, bir sosial institutdur. Qonaqların bir araya gəlməsi, söhbətləri, bir-birləri ilə ünsiyyəti, ortaq anlar yaşamaları, xatirələr yaratmaları – bütün bunlar qonaqlığın ayrılmaz hissəsidir. Qonaqlığın əsas məqsədi sadəcə qarın doyurmaq deyil, ruhların doymasına, dostluq və qohumluq əlaqələrinin möhkəmlənməsinə xidmət etməsidir.
Qonaqlıq düzəltmək, sadəcə yemək hazırlamaqdan və süfrə düzəltməkdən daha çox işdir. Bu, diqqət, qayğı və səmimiyyət tələb edən bir prosesdir. Hər bir detalın – süfrənin bəzəyi, seçilən yeməklər, musiqi, əhval-ruhiyyə – qonaqlığın ümumi təəssüratına təsiri böyükdür. Qonaqlığın müvəffəqiyyəti, ev sahibinin qonaqları qarşı duyduğu səmimi hisslərdən, hazırlıq mərhələsində göstərdiyi diqqətdən və qonaqları rahat və xoş əhval-ruhiyyədə saxlamaq bacarığından asılıdır.
Tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə qonaqlığın özünəməxsus ənənələri və xüsusiyyətləri formalaşıb. Ancaq bir şey dəyişməz qalır: qonaqlıq həmişə insanları bir araya gətirən, dostluq və birliyi gücləndirən, xoş xatirələr yaradan gözəl bir hadisə olaraq qalacaqdır.