izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qotmanlama: "Qotmanlamaq" felindən törəmiş isimdir. Əsasən Azərbaycanın şimal-qərb bölgələrində, xüsusilə də Quba, Qusar və ətraf rayonlarda işlənən bu söz, əsasən dəmir və ya digər metaldan hazırlanmış, əl ilə bərk vurulmaqla yerə saplanan, bir növ dayaq və ya möhkəmləndirici element olan qotmanı yerləşdirmək, qurmaq, taxmaq hərəkətini bildirir.

Qotmanın özü də, nazik, uzunsov, adətən ucu iti və ya əyilmiş metal parçadır. Bu parçaların yerə saplanması müxtəlif məqsədlər üçün ola bilər: məsələn, ağac dirəklərinin daha möhkəm durmasını təmin etmək, hasarların qurulması zamanı dirəkləri yerə bərkitmək, ya da çadırların qurulmasında ağırlıq rolunu oynamaq. Beləliklə, qotmanlama yalnız bir hərəkət deyil, həm də bir texnikadır; öz əmək alətləri və üsulları ilə bağlı bir ənənənin tərkib hissəsidir.

Qotmanlamanın mənasını tam anlamaq üçün, sözün mənbəyini – "qotman" sözünün etimologiyasını da nəzərə almaq lazımdır. Əgər sözün kökü farsca və ya türk dillərindən gəlirsə, bu, onun tarixi kontekstini daha da aydınlaşdırar. Çünki qotmanlama prosesi, sadəcə bir hərəkətdən daha çox, min illərdən bəri davam edən ənənəvi tikinti texnikaları və mədəniyyət elementlərinin əksidir. Bu baxımdan, qotmanlama yalnız bir söz olaraq deyil, həm də Azərbaycanın maddi mədəniyyətinin bir parçası olaraq araşdırılmağa layiqdir.

Maraqlı bir fakt kimi, qotmanlama prosesinin müasir tikintidəki analoqu haqqında da düşünmək olar. Müasir inşaatda da metal dayaqlar, dirəklər və möhkəmləndirici elementlər geniş istifadə olunur. Lakin, qotmanlamanın ənənəvi üsulu ilə müasir üsullar arasında əsas fərq, əlbəttə ki, texnologiyanın inkişafı və avtomatlaşdırma səviyyəsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz