izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mala (fars. مَلا) termini Azərbaycan memarlığında və inşaatında əhəmiyyətli bir yer tutur. Sadəcə "suvaq" kimi tərcümə edilməkdən daha çox, malanın tərkibi və tətbiq üsulu ilə bağlı zəngin bir mədəniyyət tarixi vardır. Lüğətlərdə qeyd edildiyi kimi, əhəng, sement, qum və su kimi materialların qarışığından əmələ gələn bir hörgü materialıdır. Lakin bu tərif, malanın incəliklərini tam əhatə etmir.

Malaya daxil olan materialların nisbəti, istifadə olunan əlavə komponentlər (məsələn, kəpək, ot) və tətbiq texnikası binanın növü, iqlim şəraiti və hətta sənətkarın öz ustalığına görə dəyişirdi. Bu amillər malanın davamlılığını, rəngini, toxumasını və estetik görünüşünü müəyyənləşdirirdi. Məsələn, dağlıq bölgələrdə malanın tərkibinə ot əlavə edilərək daha möhkəm və su keçirməyən bir quruluş əldə edilirdi.

Mala yalnız binanın estetik görünüşünü yaxşılaşdırmaq üçün deyil, həm də onun davamlılığını təmin etmək üçün istifadə olunurdu. Divarları sudan, soyuqdan və istilikdən qoruyur, binanın ömrünü uzadırdı. Beləliklə, mala sadəcə bir tikinti materialı deyil, həm də əmək və sənətkarlığın məhsulu idi. Hər bir mala ustalıqla hazırlanmış, özünəməxsus toxuması və görünüşü ilə fərqlənən bir incəsənət əsəri kimi qəbul edilə bilər.

Müasir inşaatda sement əsaslı hazır məhsullar malanın yerini tutsa da, ənənəvi mala texnikası hələ də bəzi bölgələrdə yaşayır və özünün unikal xüsusiyyətləri ilə qiymətləndirilir. Bu texnikanın öyrənilməsi və qorunması, Azərbaycan memarlıq irsinin tədqiqi üçün əhəmiyyətlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz