Mani: Türk xalq poeziyasının və musiqisinin ayrılmaz bir parçası olan mani, qısa, ritmik və şeirvari ifadələrə əsaslanan bir janrdır. Sadə, xalq arasında geniş yayılmış bir forma olmasına baxmayaraq, mani zəngin bir məna dünyasına və ifadə gücünə malikdir. Əslində, maninin mahiyyəti yalnız şeir deyil, şeirin musiqi ilə vəhdətidir. Sözlərin ritmik təşkili və melodik ifadəsi maniyə özünəməxsus bir cazibə qazandırır.
Manilər mövzuca çox müxtəlifdir. Sevgi, ayrılıq, təbiət gözəlliyi, həyatın müxtəlif tərəfləri, sosial hadisələr – bunların hamısı manilərin əsas mövzularını təşkil edir. Bu müxtəliflik maninin həyatın pulsuna, xalqın düşüncə və duyğularına necə yaxından bağlı olduğunu göstərir. Hər bir mani, həm də müəyyən bir dövrün, yerin və insanların həyat tərzini əks etdirir.
Manilərin quruluş baxımından özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Ümumiyyətlə, qısa, iki sətirli, bəzən də dörd sətirli olur. Ritmik təşkili və qafiyələnməsi maninin əsas estetik xüsusiyyətlərindəndir. Qafiyələrin təkrarı və ritmik təkrarlar maniyə melodik və yaddaqalan bir xarakter verir. Bu da manilərin xalq arasında asanlıqla yayılmasına və nəsildən-nəsilə ötürülməsinə kömək edir.
Manilərin ifa üsulları da olduqca müxtəlifdir. Tək başına oxunmaqla yanaşı, musiqi alətlərinin müşayiəti ilə də ifa oluna bilər. Hər bir regionun özünəməxsus mani ifa üsulları və musiqi ənənələri mövcuddur. Bu, maninin sadəcə bir şeir janrı deyil, həm də zəngin bir musiqi ənənəsinin tərkib hissəsi olduğunu göstərir. Manilər, musiqi və sözün vəhdəti ilə xalqın duygu və düşüncələrini əbədiləşdirən sənət nümunələridir.