izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mayıflıq, bir insanın fiziki, zehni, intellektual və ya duyğu-hiss qabiliyyətlərindəki məhdudiyyət və ya əskikliyi səbəbindən gündəlik həyatda tam iştirak etməkdə çətinlik çəkdiyi vəziyyətdir. Bu məhdudiyyətlər anadangəlmə ola bilər, yəni insanın doğulduğu andan etibarən mövcud ola bilər, ya da sonradan, xəstəlik, qəza və ya digər səbəblərdən yaranmış ola bilər.

Mayıflığın təzahür formaları çox müxtəlifdir və hər bir insanın vəziyyəti fərdi xüsusiyyətlərə malikdir. Bəzi mayıflıqlar gözə görünən və aşkar olur, digərləri isə daha gizli və görünməzdir. Məsələn, hərəkət əngəlliyi, görmə əngəlliyi, eşitmə əngəlliyi kimi mayıflıqlar daha asan aşkar olunur, halbuki autizm spektr pozuntusu, disleksiya və ya digər öyrənmə çətinlikləri kimi mayıflıqlar daha gizli şəkildə özünü göstərə bilər. Bu səbəbdən, mayıflığın qiymətləndirilməsi və müəyyən edilməsi hərtərəfli və mütəxəssis tərəfindən həyata keçirilməlidir.

Mayıflıq anlayışı zaman keçdikcə dəyişmiş və inkişaf etmişdir. Əvvəllər mayıflıq daha çox tibbi bir problem kimi qəbul edilirdi. Halbuki bu gün mayıflıq, tibbi aspektlə yanaşı, sosial və mühit amillərini də nəzərə alan daha hərtərəfli bir yanaşma ilə araşdırılır. Yəni, insanın mayıflığı ilə necə yaşamağı və cəmiyyətə inteqrasiya etməyi əngəlləyən amillər də nəzərə alınır. Məsələn, əlçatan olmayan binalar, nəqliyyat vasitələri və ya informasiya texnologiyaları bir çox insanın həyatını çətinləşdirə bilər.

Mayıflıqla bağlı terminlərin istifadəsində də dəyişikliklər müşahidə olunur. "Əlil" sözü bəzi hallarda stigmatizasiya yarada bildiyindən, "mayıflıq" termininin istifadəsi daha çox üstünlük təşkil edir. Çünki "mayıflıq" termini insanı deyil, onun vəziyyətini təsvir edir. İnsanlar öz mayıflıqları ilə mübarizə aparmaq və potensiallarını tam reallaşdırmaq üçün dəstəyə ehtiyac duyurlar. İnklüziv bir cəmiyyət yaratmaq, bütün insanların hüquqlarının qorunması və mayıflıqların aradan qaldırılması üçün səylər göstərilməlidir.

Qısaca, mayıflıq sadəcə bir şikəstlik və ya əlillik deyil, bir insanın həyatının müxtəlif sahələrini təsir edən kompleks bir vəziyyətdir. Bu vəziyyətin hərtərəfli başa düşülməsi, müvafiq dəstək və resursların təmin edilməsi və inklüziv bir cəmiyyətin qurulması üçün vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz