Melodiya (yun. melodia – nəğmə, hava) musiqinin əsas tərkib hissələrindən biri olub, müəyyən qaydada düzülmüş, qulaq üçün xoş səslərin ardıcıllığıdır. Sadəcə səslərin ardıcıllığı deyil, bu səslərin bir-birinə necə bağlanması, ritm və intonasiya ilə necə ifadə olunması melodiyanın əsas xüsusiyyətlərini təşkil edir. Melodiya, dinləyicidə müəyyən bir duyğu, əhval-ruhiyyə və ya təəssürat yaradır.
Bir melodiya sadə bir motivdən ibarət ola bilər, yaxud bir-birinə bağlı bir çox motivlərdən təşkil oluna bilər. Bu motivlərin ardıcıllığı, onların təkrarlanması və ya dəyişdirilməsi melodiyanın inkişafını, strukturunu və bütövlüyünü müəyyən edir. Melodiyanın ifadə vasitələri genişdir: yüksəlişlər və enişlər, sürət dəyişiklikləri, ritmik nüanslar, fraza quruluşu və s. Bütün bunlar melodiyaya unikal xarakter verir və onu fərqləndirir.
Melodiya, müxtəlif musiqi janrlarında müxtəlif rollar oynayır. Bəzi janrlarda (məsələn, vokalda) melodiya ön plana çıxır və musiqinin əsasını təşkil edir. Digər janrlarda (məsələn, bəzi instrumental musiqi növlərində) melodiya daha az önəmli ola bilər və ritm, harmoniya və ya tekstura kimi elementlərlə daha çox əlaqədə nəzərə çarpır. Ancaq hər halda, melodiya musiqinin emosional təsir gücündə mühüm rol oynayır və onun anlayışının və ifadəsinin zənginliyi musiqi tarixinin inkişafını göstərir.
Tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərin özünəməxsus melodik üslubları formalaşıb və bu üslublar həmin mədəniyyətlərin musiqi ənənələrini əks etdirir. Melodiyanın tədqiqi musiqi nəzəriyyəsinin və musiqi tarixinin mühüm bir hissəsidir, həmçinin kompozisiya sənətinin əsasını təşkil edir. Melodiya, sadəcə səslərin bir ardıcıllığı deyil, musiqi ifadəsinin əsas vasitələrindən biri, hər hansı bir musiqi əsərinin "ruhu"dur.