Menşeviklər (rus. меньшевики – azlıqda olanlar) Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyası daxilində yaranmış siyasi cərəyan olmuşdur. Bolşeviklərlə ideoloji münaqişəyə girərək, partiyanın siyasi gələcəyini müəyyənləşdirən əsas qüvvələrdən biri olmuşlar.
Menşeviklərin əsas ideoloji fərqi, Bolşeviklərdən fərqli olaraq, inqilabın zəruriliyini şübhə altına almaları idi. Onlar inqilabın qəfil baş verməsinə inanmır, əvəzində inqilabi prosesin tədricən və demokratik yollarla baş verməsinə üstünlük verirdilər. Bu baxımdan, onlar daha çox reformist yanaşmaya meyl edirdilər. Siyasi hakimiyyətin qəfil ələ keçirilməsinə qarşı çıxan menşeviklər, burjuaziyanın rolunu daha vacib sayır, proletariatın inqilabi yetkinliyinə şübhə ilə yanaşırdılar. Onlar əvvəlcə burjuaziya-demokratik inqilabın baş verməsini, daha sonra isə sosialist inqilabının tədricən həyata keçirilməsini tərəfdar idilər.
Menşeviklərin "xırda burjua opportunizmi" kimi xarakterizə edilməsi, onların siyasi baxışlarının burjua sinfinin maraqlarına daha yaxın olduğunu göstərir. Onların inqilabi hərəkətlərdən çəkinməsi və parlament vasitələrindən istifadəyə üstünlük verməsi, Bolşeviklərin onları "opportunist" adlandırmalarının əsas səbəbi idi. Opportunizm isə, siyasi məqsədlərə çatmaq üçün vəziyyətə uyğunlaşma, əlverişli imkanlardan istifadə etmə deməkdir. Menşeviklər, inqilabın uğur şansını artırmaq üçün kütləvi dəstəyin əldə olunmasının vacibliyini vurğulamaq əvəzinə, strateji seçimlərdə daha ehtiyatlı və pragmatik davranırdılar.
Tarixən, menşeviklər Bolşeviklərlə mübarizə aparmış, lakin Rusiya vətəndaş müharibəsindən sonra siyasi cəbhədən tamamilə sıxışdırılmışdırlar. Onların siyasi təsiri azalsa da, Rusiya tarixindəki fərqli siyasi yanaşmaların nümunəsi olaraq, tarixin dərinliklərində öz yerini tutmuşdur. Onların ideyaları və strategiyaları, sonralar inqilabi və reformist hərəkatlar üzərində təsiri ilə siyasi elmlərin tədqiqat predmeti olaraq qalır.