izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Məxmər (ər. مخمل - maxmal) — üzəri qısa, sıx və parlaq xovlu ipək parçadır. Adətən, ipək liflərindən toxunur, lakin müasir istehsalatda pambıq, viskoz və ya sintetik liflərdən də məxmər toxunur. Parçanın xovunun uzunluğu və sıxlığından asılı olaraq, müxtəlif növ məxmərlər mövcuddur: bəziləri daha yumşaq və hamar, bəziləri isə daha sərt və qalın olur. Xovun yönəlməsi də məxmərin görünüşünü və toxumasını təyin edir.

Məxmər sözünün etimologiyasına nəzər salsaq, ərəb mənşəli olduğunu görərik. "Maxmal" (مخمل) sözü "yumşaq, hamar" mənalarını ifadə edən kökdən törəyir. Bu, parçanın toxumasının əsas xüsusiyyətini əks etdirir. Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir və əsrlər boyu toxuculuqda istifadə olunan əsas parçalar arasında yer almışdır.

Məxmərin istifadəsi çox genişdir. Tarixən geyimlərin, xüsusilə də zəngin və nüfuzlu insanların geyimlərinin istehsalında geniş tətbiq olunmuşdur. Paltar, pərdə, döşəmə örtükləri, mebel döşəməsi və s. kimi məhsulların hazırlanmasında məxmər yüksək qiymətləndirilir. Müasir dövrdə məxmərdən hazırlanan müxtəlif dizaynlı və rəngli məhsullar geniş çeşiddə istehsal olunur.

Verilmiş nümunə cümləsində ("Çit, ipək, məxmər, bafta, tafta… hər şeyim var.") məxmər digər qiymətli parçalarla yanaşı sadalanaraq, var-dövlətin və imkanın ifadəsinə xidmət edir. Bu cümlədə məxmər zənginlik və lüks simvolu kimi təsvir olunur.

Qeyd etmək lazımdır ki, "məxmər" sözü bədii ədəbiyyatda da metaforik mənada işlənə bilər. Məsələn, "məxmər səs", "məxmər dəri" kimi ifadələr yumşaqlıq, hamarlıq və gözəllik mənasını ifadə edir. Bu isə sözün mənasının genişlik və çoxşaxəliliyini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz