Minerallaşdırmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, ümumi qəbul edilmiş izahdan daha geniş və dəqiq şəkildə aşağıdakı kimi təqdim oluna bilər:
Minerallaşdırmaq, əsasən üzvi maddələrin tərkibinin və ya xüsusiyyətlərinin mineral maddələr vasitəsilə dəyişdirilməsi prosesini ifadə edən bir termindir. Bu proses müxtəlif yollarla baş verə bilər və nəticədə üzvi maddələr tamamilə və ya qismən minerallaşmış hala keçir. İki əsas məna aspekti vardır:
1. Tamamilə və ya qismən mineral birləşmələrə çevrilmə: Bu mənada minerallaşdırmaq, üzvi maddələrin (məsələn, bitki və ya heyvan qalıqları, torpaqdakı üzvi maddələr) tərkibindəki karbon, hidrogen və oksigen kimi elementlərin mineralların (məsələn, kalsium karbonat, dəmir oksidləri) əmələ gəlməsi ilə əvəz olunması prosesini bildirir. Bu proses, adətən, uzun müddətli geoloji proseslərlə əlaqədardır və fosil əmələ gəlməsində, torpaq əmələgəlməsində və süxur əmələ gəlməsində əhəmiyyətli rol oynayır. Proses zamanı üzvi maddənin kimyəvi tərkibi dəyişir, mineral komponentlərin nisbəti artır və üzvi qalıqlar mineral quruluş əldə edir.
2. Mineral duzlarla zənginləşdirmə: Bu mənada minerallaşdırmaq, bir maddəni, məsələn, suyu və ya torpağı, müəyyən mineral duzlarla (məsələn, kalsium, maqnezium, fosfor duzları) zənginləşdirmək deməkdir. Bu, əsasən kənd təsərrüfatında torpağın məhsuldarlığını artırmaq üçün, ya da suyun mineral tərkibini yaxşılaşdırmaq üçün tətbiq olunur. Bu mənada “mineral duzlarla doydurmaq” ifadəsi daha uyğun olsa da, “minerallaşdırmaq” termini də istifadə oluna bilər. Bu mənada tamamilə mineral çevrilmə baş vermir, ancaq mineral maddələrin miqdarı artır.
Etimologiya: "Minerallaşdırmaq" sözü "mineral" və "-laşdırmaq" şəkilçilərindən əmələ gəlmişdir. "Mineral" sözü latın mənşəlidir və "mədən" mənasını verir. "-laşdırmaq" şəkilçisi isə bir şeyi müəyyən bir hala gətirmək mənasını ifadə edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
– Qədim meşənin qalıqları zamanla minerallaşmış və kömür yataqları əmələ gətirmişdir. (1-ci məna)
– Torpağın məhsuldarlığını artırmaq üçün onu minerallaşdırdıq. (2-ci məna)
– Suyun mineral tərkibini yaxşılaşdırmaq üçün ona müəyyən mineral duzlar əlavə edərək minerallaşdırdılar.(2-ci məna)