Mol (mol) - Kimyada maddə miqdarının Beynəlxalq Vahidlər Sistemində (SI) əsas vahidi olaraq qəbul edilmiş bir ölçüdür. Bu, müəyyən sayda hissəcikdən (atom, molekul, ion və s.) ibarət olan maddə miqdarını ifadə edir. Tam olaraq, 1 mol maddə, 6.022 x 1023 (Avogadro sayısı) ədəd elementar hissəcik (atom, molekul, ion, elektron və ya digər hissəciklər) ehtiva edir.
Mol anlayışı kimyada kütlə ilə maddə miqdarı arasındakı əlaqəni qurmaq üçün istifadə olunur. Maddənin kütləsi ilə mol arasında Avogadro sayısı və maddənin molyar kütləsi vasitəsilə əlaqə mövcuddur. Molyar kütlə, 1 mol maddənin qramla ifadə olunan kütləsidir və birləşmənin kimyəvi formulundan və elementlərin atom kütlələrindən hesablanır. Məsələn, suyun (H2O) molyar kütləsi təxminən 18 q/mol-dur.
Mol termini, qrammolekul (qram-molekul) və qram-atom kimi köhnəlmiş terminlərin qısaldılmış və ümumiləşdirilmiş formasıdır. Qrammolekul, bir molekulun molyar kütləsi qədər qramla ifadə olunan kütləni, qram-atom isə bir atomun molyar kütləsi qədər qramla ifadə olunan kütləni bildirirdi. Mol anlayışı bu terminləri əhatə edərək, bütün növ hissəciklər üçün vahid ölçü təmin edir.
Molun istifadəsi kimyəvi reaksiyaların hesablanması, konsentrasiyaların ifadəsi, həmçinin fiziki-kimyəvi proseslərin təhlili zamanı çox əhəmiyyətlidir. Kimyəvi reaksiyalarda mol nisbətləri, reaksiyaya girən və əmələ gələn maddələrin miqdarlarını müəyyənləşdirməyə imkan verir. Həmçinin, həllərin konsentrasiyası molyar konsentrasiya (mol/L) ilə ifadə edilə bilər.
Qısaca, mol, kimyada maddə miqdarının əsas ölçü vahididir və Avogadro sayısı ilə müəyyən edilir. O, maddənin miqdarını ifadə etmək üçün istifadə olunur və kimyəvi hesablamaların əsasını təşkil edir.