Mollanəsrəddinçilər sözü, Azərbaycan ədəbiyyatı və tarixinin mühüm bir dövrünü təmsil edən, “Molla Nəsrəddin” jurnalı ətrafında birləşmiş ziyalıların cəm halını ifadə edir. Bu qrup, sadəcə olaraq jurnal ətrafında toplaşmış bir qrup deyil, müəyyən bir ideoloji platformanı, milli oyanış və müasirləşmə ideallarını bölüşən, fikrən və ədəbi yaradıcılıq baxımından bir-birinə yaxın olan yazıçı, şair, publisist və ictimai xadimlərin birliyidir. Onların fəaliyyəti təkcə ədəbi yaradıcılıqla məhdudlaşmayıb, həm də cəmiyyətdəki geriliyə, xaos və ədalətsizliyə qarşı mübarizəni özündə əks etdirir. “Mollanəsrəddinçilər” termininin özündə bu qrupun mədəniyyət və ictimai həyatda təsir gücü və nüfuzunun əks olunduğunu görmək mümkündür.
Mollanəsrəddinçilərin əsas məqsədləri arasında milli oyanış, maarifçilik, qadın hüquqlarının müdafiəsi, ədalətli bir cəmiyyətin qurulması, xalqın maarifləndirilməsi və tərəqqinin sürətləndirilməsi kimi müasir və proqressiv ideyalar önə çıxırdı. Onlar köhnə ənənələri tənqid edərək, yeni dəyərlərə və Avropa mədəniyyətinin müsbət tərəflərinə əsaslanan bir cəmiyyətin qurulmasını arzulayırdılar. “Molla Nəsrəddin” jurnalı vasitəsilə kəskin satira, yumor və satirik üsuldan istifadə edərək cəmiyyətin müxtəlif qüsurlarını ifşa edir, gerilik və cahilliyə qarşı mübarizə aparırdılar.
Mollanəsrəddinçilərin “füyuzatçıların” (mütəhəssələr, konservativ və ənənəçi dairələrin nümayəndələri) ilə ideoloji mübarizəsi o dövrün cəmiyyətindəki zidd düşüncəli qüvvələrin mübarizəsinin əyani təzahürü idi. Bu mübarizə sadəcə ədəbi-mədəni müstəvidə deyil, həm də ictimai-siyasi sahədə özünü göstərirdi. Mollanəsrəddinçilərin tənqidi və satirik yazıları o dövrün hökümətinə və mühafizəkar qüvvələrə ciddi təzyiq göstərir, onların ideoloji üstünlüyünə çətinlik yaradırdı.
Beləliklə, “Mollanəsrəddinçilər” termininin mənasını sadəcə olaraq “Molla Nəsrəddin” jurnalı ətrafında toplaşmış yazıçılar qrupu kimi izah etmək qeyri-kafidir. Bu termin özündə müəyyən bir ideoloji-mədəni hərəkatı, müasirləşmə və milli oyanış uğrunda mübarizəni, cəmiyyətin tərəqqisi üçün aparılan ədəbi-ictimai mübarizəni ifadə edir.