izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Müncər (ər. منْجَر‎ - munğar) sözü Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir və əsasən “bir yerə çatmaq”, “sona yetmək”, “tamamlanmaq”, “nəticələnmək” mənalarında işlənir. Lüğətlərdə verilən mənalar qısadır və sözün ifadə etdiyi incəlikləri tam əks etdirmir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün, müncər sözünün mənasını nüanslarına görə təsnif etmək lazımdır.

Birinci mənası, bir hadisənin, prosesin və ya səyahətin fiziki bir nöqtəyə çatmasıdır. Məsələn, "Yolculuğumuz Bakıya müncər oldu" cümləsində müncər, fiziki məkanda bir nöqtəyə çatmağı bildirir. Bu mənada, "yetişmək", "çatmaq", "varmaq" kimi sözlərlə sinonimdir.

İkinci mənası, bir prosesin və ya hadisənin sonuna çatması, tamamlanmasıdır. Bu mənada, "bitmək", "sona yetmək", "tamamlanmaq" sözləri ilə sinonimdir, amma "müncər" sözü daha rəsmi və qəti bir sonluğu ifadə edir. Məsələn, "Danışıqlar heç bir nəticəyə müncər olmadı" cümləsində, danışıqların qəti şəkildə heç bir sonuca çatmadığı vurğulanır.

Üçüncü mənası isə daha abstraktdır və bir hadisənin, prosesin və ya fəaliyyətin müəyyən bir nəticəyə gətirib çıxarması deməkdir. Bu mənada, "nəticələnmək", "səbəb olmaq", "gətirib çıxarmaq" kimi sözlərə yaxındır. Məsələn, "Onun səyləri böyük uğura müncər oldu" cümləsində, səylərin müəyyən bir uğura səbəb olduğu ifadə olunur. Bu mənada müncər, nəticənin mənfi və ya müsbət olmasına görə deyil, sadəcə bir nəticəyə gətirib çıxarmasına diqqət çəkir.

Verilən nümunə cümləsində ("[Padşah:] Səidlə söhbətiniz nə yerə müncər oldu?") söhbətin nəticəsinin soruşulduğu, yəni üçüncü mənada işləndiyini görürük. Padşah, söhbətin hansı nəticəyə gətirib çıxardığını bilmək istəyir.

Qısaca, "müncər" sözü, bir prosesin və ya hadisənin fiziki bir yerə çatması, tamamlanması və ya müəyyən bir nəticəyə gətirib çıxarması mənalarında işlənən, ərəb mənşəli, zəngin məna çalarlarına malik bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz