izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Müsalihə (ər. سُلْحٌ - sulḥ) sözü köhnə Azərbaycan dilində "sülh" və "barışıq" mənalarında işlənmişdir. Lakin sadəcə "sülh" və ya "barışıq"ın sinonimi kimi qəbul etmək yetərsizdir. Çünki müsalihə, sadəcə dövlətlər və ya qruplar arasında baş verən genişmiqyaslı bir sülh müqaviləsini deyil, həm də daha kiçik miqyaslı, şəxsi və ya yerli səviyyədə olan barışıqları da əhatə edə bilər.

Ərəb dilindən götürülmüş "sulḥ" sözünün əsl mənası "tam sülh, sakitlik, dincliyə çatmaq, düşmənçiliyin və münaqişənin sona çatması"dır. Bu məna müsalihə sözünün köhnə mətnlərdə necə işləndiyini daha yaxşı başa düşməyə kömək edir. Məsələn, qohumlar arasındakı bir mübahisənin həll olunması, qonşular arasında olan ixtilafın aradan qaldırılması da müsalihə ilə təsvir oluna bilərdi.

Müasir Azərbaycan dilində "müsalihə" sözü nadir hallarda işlənsə də, onun mənasını tam olaraq "sülh" və ya "barışıq"la əvəz etmək yanlış olardı. Çünki "sülh" daha çox dövlətlərarası münasibətlərdə işlənən bir termindir, "barışıq" isə daha geniş, amma müsalihənin ifadə etdiyi tarixi və mədəni konteksti tam əks etdirmir. Müsalihə, həm sülhə, həm də barışığa aparan prosesi, tərəflərin razılığa gəlməsini, münaqişənin həllini, müəyyən müddətə qədər düşmənçiliyin dayandırılmasını, həmçinin müqavilə bağlamağı və buna uyğun olaraq hər iki tərəfin sülhün qorunması üçün öhdəlik götürməsini ifadə edir.

Beləliklə, "müsalihə" sözünün mənası "düşmənçiliyin və münaqişənin sona çatması, barışıq, sülhə aparan razılaşma, müqavilə" kimi daha geniş və dəqiq tərif olunmalıdır. Onun istifadəsi kontekstdən asılı olaraq "sülh", "barışıq", "razılaşma", "müqavilə" sözləri ilə əvəz oluna bilər, lakin bu əvəzləmə həmişə onun zəngin mənasını tam əks etdirməyəcəkdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz