izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Müstəvi sözü Azərbaycan dilində həm sifət, həm də isim kimi işlənir. Etimoloji baxımdan farsca "مستوی" (mostavi) sözündən götürülmüşdür ki, bu da "düz, hamar, səviyyəli" mənalarını verir. Əsasən iki əsas mənası vardır:

1. Sifət mənası: Bu mənada "Müstəvi" sözü bir səthin üstünün düz, hamar və hər tərəfdən eyni formada olmasını bildirir. Məsələn, "Müstəvi səth" ifadəsi düz, əyilmə və qabarma olmayan bir səthi təsvir edir. Bu mənada "düz", "hamar", "səviyyəli" və "düzgün" kimi sinonimlərdən istifadə oluna bilər. Ancaq "müstəvi" sözü daha texniki və dəqiq bir təsvir verir. Belə ki, sadəcə hamarlığı deyil, həm də geometrik düzlüyü ifadə edir. Məsələn: "Rəssam, əsərinin müstəvi səthində mükəmməl detallar yaradıb." bu cümlədə "müstəvi" rəsm səthinin həm hamar, həm də geometrik olaraq düz olduğunu vurğulayır.

2. İsim mənası (Riyaziyyat): Riyaziyyatda "Müstəvi" iki ölçülü bir geometrik fiquru, yəni uzunluğu və eni olan, lakin hündürlüyü olmayan bir səthi ifadə edir. Bu mənada "müstəvi" sonsuz genişliyə malik, iki ölçülü bir səth olaraq təsəvvür edilir. Üç nöqtədən (bu nöqtələr bir düz xətt üzərində olmamalıdır) keçən yeganə müstəvi çəkmək olar. Həmçinin, iki kəsişən düz xətt də yeganə müstəvi müəyyən edir. Bu, riyaziyyatın müxtəlif sahələrində, xüsusilə həndəsə və analitik həndəsədə əsas anlayışlardan biridir. Məsələn: "Üçbucağın üç tərəfi də eyni müstəvi üzərində yerləşir." bu cümlədə "müstəvi" konkret bir geometrik obyekt kimi işlənir. Digər bir nümunə: "Koordinat müstəvisi x və y oxlarından əmələ gəlir." burada müstəvi xüsusi bir koordinat sistemini təyin edir.

Qısaca, "müstəvi" sözü həm gündəlik həyatda, həm də riyaziyyatda işlənir və hər iki kontekstdə də "düzlük", "hamarlıq" və "ikiölçülü səth" mənalarını ifadə edir, lakin riyazi kontekstdə daha dəqiq və formal bir mənaya malikdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz