Müştaq sözü ərəb mənşəli olub, (اشتاق - əştaq) felindən törəmiş sifətdir. Əsas mənası "can atan", "həsrət çəkən", "arzulu olan"dır. Lüğətlərdəki təriflər bu mənanı əhatə etsə də, istifadə kontekstindən asılı olaraq dəqiq məna çalarları fərqlənir.
Ədəbi dil istifadəsində "müştaq" sözü daha çox şiddətli bir həsrət, dərindən duyulan bir istək və arzu hissinə işarə edir. Sadəcə bir şeyə arzu etməkdən daha çox, o şeyin əldə edilməsi üçün içdən bir can atma, həsrətlə gözləmə mənasını verir. Bu səbəbdən də "müştaq" sözü "arzulu", "istəkli" kimi sinonimlərdən daha güclü bir ifadədir.
Misal üçün, "o, vətənə müştaq idi" cümləsində "müştaq" sözü sadəcə vətənə qayıdmaq istəyini deyil, vətənə olan dərin həsrətini, vətənsizliyin yaratdığı əzabı və vətənə qovuşmaq üçün dərindən duyulan bir istəyi ifadə edir. "Şirin səslərə müştaq qulaq" ifadəsi isə yalnız səsləri dinləmək istəyini deyil, bu səslərin zövqünü, gözəlliyini dərinliklə hiss etmək istəyini ifadə edir.
Klassik ədəbiyyatımızda "müştaq" sözü tez-tez aşiq insanın sevgilisinə olan dərindən duyulan həsrətini ifadə etmək üçün işlənilir. Məsələn, "sevgilinə müştaq aşiq" ifadəsi aşiqin sadəcə sevgilisini sevdiyini deyil, onun əbədi olaraq həsrətini, ayrılığın əzabını və görüşmək üçün can atmasını ifadə edir. Bu səbəbdən, "müştaq" sözü klassik əsərlərdə daha çox romantik, lirik və emosional bir mənada işlənir.
Müasir dil istifadəsində də "müştaq" sözü ədəbiyyat dilindəki güclü emosional yükünü qoruyaraq, həsrətin, arzunun və can atmanın ifadəsi olaraq istifadə olunur, lakin klassik istifadə qədər tez-tez rast gəlinmir.