Naziklənmə sözü "naziklənmək" fellərindən törəmiş bir isimdir. Əsas mənası, bir şeyin qalınlığının azalması, incəlməsi, nazikləşməsidir. Bu proses həm fiziki, həm də məcazi mənada baş verə bilər.
Fiziki mənada naziklənmə, bir cismin qalınlığının azalması, səthinin genişlənməsi deməkdir. Məsələn, bir metal lövhənin dövülməsi nəticəsində naziklənməsi, bir ağac gövdəsinin uzun müddət davam edən yağış və küləyin təsirindən naziklənməsi, bir parça materialın yuyulması zamanı naziklənməsi misal olaraq göstərilə bilər. Bu mənada "naziklənmə" prosesin özü, nəticə deyil, həm də prosesin miqdarını ifadə edə bilər: "Metalın naziklənməsi çox idi" və ya "Kainatın genişlənməsi ilə bərabər, onun maddə sıxlığının naziklənməsi də müşahidə olunur".
Məcazi mənada isə naziklənmə, bir şeyin keyfiyyətinin azalması, zəifləməsi, tükənməsi kimi başa düşülə bilər. Məsələn, "Səbrinin naziklənməsi" ifadəsi insanın səbirinin tükənməsini, əsəbləşməsini ifadə edir. Eyni şəkildə, "Xalqın ehtiyatlarının naziklənməsi", "resursların naziklənməsi" kimi ifadələr maddi və ya qeyri-maddi ehtiyatların azalmasını bildirir. Bu mənada "naziklənmə" prosesin nəticəsini, vəziyyəti ifadə edir.
Etimoloji baxımdan, söz "nazik" sifəti və "-lənmə" şəkilçisinin birləşməsindən yaranmışdır. "Nazik" sözünün kökü türk dillərindən gəlir və incə, nazik, qalın olmayan mənasını verir. "-lənmə" şəkilçisi isə prosesi, hal dəyişikliyini bildirir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Dəmirin naziklənməsi onu daha kövrək etdi.
- Uzun sürən aclıqdan bədəninin naziklənməsi açıqca görünürdü.
- Torpağın məhsuldarlığının naziklənməsi əkinçiliyə mənfi təsir göstərdi.
- Səbirinin naziklənməsinə baxmayaraq, özünü ələ aldı.
- Qaz sənayesinin inkişafı ilə yeraltı qaz ehtiyatlarının naziklənməsi sürətləndi.