izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şirindil sözü Azərbaycan dilində xoş danışan, dili şirin, gülərüzlü insanı ifadə edən sifətdir. Lüğətlərdəki qısa izahı bu sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Əslində, "şirindil" sadəcə xoş danışıqdan ibarət deyil; o, danışığın keyfiyyəti ilə yanaşı, münasibətin ümumi xoşagəlməzliyini, gülərüzlüyü, ədəbliyi və insanın ümumi müsbət təsirini də əhatə edir.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "şirin" sözünün "xoş, ləzzətli, xoşagələn" mənalarını, "dil" sözünün isə "danışıq, nitq, tələffüz" mənalarını bildiyimizə görə, "şirindil"in tam mənasının "xoş danışan, xoş tələffüzlü, danışığı xoşagələn" olduğunu görürük. Bu, sadəcə səs intonasiyasından və danışığın melodikliyindən deyil, həm də söz seçimindən, nitqin məzmunundan və danışanın ümumi davranışından asılıdır. Belə bir insan təkcə danışığı ilə deyil, həm də ümumi davranış tərzi ilə ətrafındakılarda müsbət təəssürat yaradır.

Cümlədə necə işləndiyinə dair nümunələr:

  • Şirindil qız hər kəsin ürəyini fəth etmişdi.
  • O, şirindil danışığı ilə hamını özünə cəlb edirdi.
  • Müəllimənin şirindil tərzindəki dərsləri şagirdlərə çox xoş gəlirdi.
  • Həkimin şirindil sözləri xəstənin ruh halını yaxşılaşdırdı.

Göründüyü kimi, "şirindil" sözü müxtəlif kontekstlərdə işlənərək, müxtəlif insan tiplərini və onların ünsiyyət tərzlərini təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu sözün mənası sözün özü kimi şirin, xoş və müsbətdir.

Qeyd edək ki, verilən misalda ("[Rəhim bəy] dünyagörmüş … naçalniklər yanında xidmət etmiş, şirindil, zərif, gödəkboylu, altmış...") "şirindil" sözü digər sifətlərlə birlikdə Rəhim bəyin xarakterini və görünüşünü daha dolğun şəkildə təsvir etmək üçün işlənmişdir. Bu, sözün müxtəlif cümlə quruluşlarında əhatə etdiyi məna çalarlarının genişliyini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz