Şiş1 (ərəb. şiş) - is. Bədənin hər hansı bir yerində əmələ gələn toxuma qabarması; şişkinlik; şişmə; ur. Bu, əsasən, toxumanın maye ilə dolması, iltihablanma və ya digər patoloji proseslər nəticəsində meydana çıxan anormal artımdır. Şişin ölçüsü və forması müxtəlif ola bilər, kiçik bir qabarmadan tutmuş, böyük bir kütləyə qədər dəyişə bilər. Səbəbləri iltihablı reaksiyalardan, allergiyadan, infeksiyadan, travmadan, şişlərdən (onkoloji xarakterli), venoz və ya limfatik durğunluqdan, həmçinin həşərat sancmalarından tutmuş, anadangəlmə anormallıqlara qədər geniş spektrdə ola bilər.
Mənaların nüansları: "Şiş" sözü "ur" sözü ilə sinonim kimi istifadə olunsa da, aralarında incə bir fərq vardır. "Ur" daha çox sərt, bəzən xərçəngə yaxın olan bir şişkinliyi ifadə edir, halbuki "şiş" daha geniş məna daşıyır və müvəqqəti şişkinliyi də əhatə edə bilər. Məsələn, "üzündə şiş" desək, bu, allergik reaksiyadan və ya həşərat sancmasından sonra əmələ gələn müvəqqəti bir şişkinliyi ifadə edə bilər. "Başında ur" desək isə, daha ciddidir və onkoloji bir əmələgəlməni nəzərdə tuta bilər.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Ayağının şişi gün ərzində artmışdı.
- Üzünün şişini allergiya əmələ gətirmişdi.
- Həkim başındakı uru araşdırdı.
- Qıçının şişi çəkilmək bilmirdi (burada "çəkilmək" sözü şişin azalmasını, yox olmasını bildirir).
- İnfeksiya əmələ gəldiyi üçün boğazında şiş əmələ gəlmişdi.
Etimologiya: Sözün kökü ərəb dilindən gəlir. Ərəb dilindəki "şiş" (شِش) sözü "şişkinlik", "qabar", "qabarma" mənalarını verir. Bu söz türk dilinə ərəb dilindən keçmişdir.