Şölələnmək (f.): Bu fel, əsasən, işıq və istilik mənbəyinin parlaq, intensiv bir şəkildə yanmasını, alovlanmasını, şəfəq kimi geniş yayılmasını ifadə edir. Lüğətlərdəki "şölə saçmaq, alovlanmaq, alışıb-yanmaq, işıqlanmaq, işıq vermək, şəfəqlənmək" tərifləri bu mənanı əhatə edir, lakin daha dərin və geniş bir təhlil tələb edir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "şölə" kökünün "odun parlaq, yüksək alovu" mənasını daşıdığını görərik. "Şölələnmək" isə bu şölənin hərəkətini, artmasını, yayılmasını ifadə edən bir feldir. Yəni, sadəcə "yanmaq"dan fərqli olaraq, şölələnmək, yanmanın güclü, gözə çarpan, hətta təsirli bir tərzdə baş verməsini bildirir. Məsələn, "kiçik bir şamın yanması" ilə "meşənin şölələnməsi" arasında əhəmiyyətli bir fərq vardır. Birinci halda sadə yanma, ikinci halda isə qüvvətli, sürətli və geniş yayılan bir alovlanma prosesi müşahidə olunur.
Şölələnmək feli müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilər. Mətndə verilən misal ("Yenə od tutdu dan yeri, yandı; Şölələndi üfüq, alovlandı") üfüqdəki günəşin doğuşunu, günəş şüalarının parlaq və sürətli bir şəkildə yayılmasını təsvir edir. Burada "şölələnmək" daha çox "parıldamaq", "şüalandırmaq" kimi mənaları da özündə ehtiva edir.
Digər nümunələr: "Qəzəbi şölələndi", "Gözləri sevincdən şölələndi", "Səhər günəşi dağları şölələndirdi". Bu cümlələrdə "şölələnmək" müvafiq olaraq, qəzəbin şiddətlənməsini, gözlərin parlaq bir şəkildə parıldamasını və səhər günəşinin dağlara parlaq işıq saçmasını ifadə edir. Göründüyü kimi, fel mücərrəd anlayışlara da tətbiq oluna bilir və həmişə fiziki yanmanı ifadə etmir. Ancaq hər halda, əsas məna – parlaq, intensiv, gözə çarpan bir proses – qalır.
Nəticə etibarilə, "şölələnmək" sadəcə "yanmaq"dan daha çox, şiddətli, sürətli, gözə çarpan və hətta poetik bir təsvirdir; həm fiziki, həm də mücərrəd hadisələrə tətbiq oluna bilən, çox mənalı bir feldir.