Talvarlı sifəti, əsasən Azərbaycanın cənub və qərb bölgələrində işlənən bir söz olub, "talvarla bəzədilmiş", "talvarla işlənmiş", "talvar şəklində düzəldilmiş" və ya daha geniş mənada "talvara bənzər, talvarı xatırladan" mənalarını verir. Lüğətlərdə sadəcə "talvarı olan, talvar düzəldilmiş" kimi qısa bir izah olsa da, onun istifadəsi daha çox metaforik və bədii mənalar daşıyır.
"Talvarlı həyət" ifadəsi, həyətin qapılarının, hasarlarının və ya digər elementlərinin talvar şəklinə bənzədilməsini, talvar motivləri ilə bəzədilməsini bildirir. Bu, həyətin estetik dizaynı ilə bağlıdır və həyətin zənginliyi, bəzəkliyi, hətta müəyyən bir tarixi dövrə aid olduğunu ifadə edə bilər. Həyətdə həqiqətən talvarlar olmasına zərurət yoxdur, əsas olan talvarın simvolik təsvirinin mövcudluğudur.
"Talvarlı ev" ifadəsi də eyni məntiqə əsaslanır. Evin memarlıq üslubu, bəzək elementləri, hətta dam örtüyünün forması talvar formasını xatırladır və ya talvar motivləri ilə bəzədilibsə, bu ev "talvarlı ev" adlandırıla bilər. Evin qapı və pəncərələrinin formalarında, oymalarında, ya da bütövlükdə evin formasında talvarın əks olunması mümkündür.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "talvarlı" sözü "talvar" (qədim döyüş silahı) sözündən əmələ gəlmişdir və "-lı" şəkilçisi vasitəsilə sifət halına gəlmişdir. Lakin sadə bir sifət kimi deyil, daha çox obrazlı, bədii ifadə vasitəsi kimi işlənir. "Talvarlı" sözü ədəbiyyatda, xüsusilə də təsviri əsərlərdə, tarixi və etnoqrafik kontekstlərdə daha çox rast gəlinir.