Nuranilik (nuranı + -lik) sözü, kökü "nur" olan nuranı sifətinə "-lik" şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəlmişdir. "Nur" sözü ərəb mənşəli olub, işıq, nur, nuraniyyət, ilahi nur mənalarını verir. "-lik" şəkilçisi isə sifətlərə isim halını verərək keyfiyyət, hal və ya vəziyyət bildirən sözlər əmələ gətirir. Beləliklə, nuranilik sözü, nurani insanın xarakterini, hərəkət və davranışlarını ifadə edən bir keyfiyyəti, vəziyyəti və ya halı bildirir.
Lüğətlərdə sadəcə "nurani və hörmətə layiq adamın halı" kimi tərif edilməsi nuraniliyin mənasını tam əhatə etmir. Nuranilik, sadəcə hörmətə layiq olmaqdan daha geniş bir məfhumdur. Bu, içdən parlayan, nur saçan, ətrafına müsbət enerji yayaraq ruhani təmizliyi və mənəvi gözəlliyi özündə əks etdirən bir insanın vəziyyətidir. Nuraniliyin tərkibində həm də müəyyən dərəcədə müqəddəsliyin, paklığın, ilahi nurun əksi də vardır. Bu, insanın daxili dünyasının parlaqlığı, əxlaqi kamilliyi, xeyirxahlığı və səmimiliyi ilə birlikdə özünü göstərir. Yalnız hörmətə layiq olmaq deyil, həm də hörmətə layiq olma səbəbini, əsasını da özündə ehtiva edir.
Mirzə Valehin nümunəsində olduğu kimi, "Mirzə Valehin dən düşmüş saqqalı dümağ olur, ətrafa bir nuranilik saçırdı" cümləsində nuranilik, Mirzə Valehin xarici görünüşünün (dən düşmüş saqqalının dümağ olması) daxili nuraniliyini, mənəvi gözəlliyini əks etdirdiyini göstərir. Saqqalın dümağ olması burada sadəcə bir xarici əlamət olmayıb, onun daxili nurunun xarici görünüşdəki təcəssümüdür. Nuranilik bu mənada, özünü həm daxildə, həm də xaricdə göstərən bir keyfiyyət kimi təsvir olunur.
Nuraniliyin ifadə olunduğu digər cümlələrə nümunə olaraq aşağıdakıları göstərmək olar:
- Onun üzündən nuranilik, səadət tökülürdü.
- Səhər namazından sonra otağı nuranilik bürümüşdü.
- Müqəddəs məkan nuraniliklə dolmuşdu.
Bu cümlələrdə nuranilik, müsbət enerji, müqəddəslik, ruhani təmizlik, daxili işıq kimi mənalarda işlənir.