Olacaq sözü Azərbaycan dilində çoxmənalı bir sözdür və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalarda işlənir. Əsas mənaları aşağıdakılardır:
1. Tale, alın yazısı, labüd şey, qəza: Bu mənada "olacaq" sözü dəyişdirilməz, öncədən müəyyən edilmiş hadisələrə, insanın təsir edə bilmədiyi qədərə, taleyə işarə edir. Hadisənin baş verməsi qaçılmazdır və ondan qaçmaq mümkün deyil. Misal olaraq, "Olacağa çarə yoxdur" ifadəsi hər hansı bir hadisənin qaçılmaz olduğunu, ona qarşı mübarizənin faydasız olduğunu bildirir. Bu mənada "olacaq" sözü "təqdir", "qəza", "alın yazısı" sinonimləri ilə əvəz edilə bilər. Daha geniş mənada, "olacaq" insanın nəzarətindən kənarda baş verən, amma nəticəsi öncədən bilinməyən hadisələrə də aid edilə bilər. Məsələn, "Olacağı Allah bilir" deyimi bu mənanı ifadə edir.
2. İçində yaşamaq üçün yer (mənzil, ev və s.): Bu mənada "olacaq" sözü daha çox köhnəlmiş və regional leksikaya aiddir. "Ev", "mənzil", "yuva" kimi sözlərin daha geniş istifadə olunduğu müasir Azərbaycan dilində bu mənada nadir hallarda rast gəlinir. Lakin ədəbiyyatda və dialektlərdə "olacaq" sözünün mənzil mənasında işləndiyi hallar mövcuddur. Məsələn, "Yeni olacaq almışdı" cümləsi yeni bir ev aldığını ifadə edir.
Etimoloji baxımdan, "olacaq" sözünün kökü "olmaq" fellindən törəyir və gələcək zaman əlaməti olan "-acaq" şəkilçisi ilə əmələ gəlir. Lakin zaman keçdikcə mənasında genişlənmələr və məcazi işlənmələr yaranmışdır.
Qeyd etmək lazımdır ki, "olacaq" sözünün ikinci mənası (mənzil) birinci mənası (tale) ilə müqayisədə daha az işlədilir və əsasən müəyyən regional dialektlərdə və ya köhnə ədəbiyyat nümunələrində rast gəlinir.