izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Öcəşmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "çəkişmək, sataşmaq, sürtüşmək, mübahisə etmək, tutaşmaq"dan daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilə bilər. Lüğətlərdəki qısa ifadələr sözün əhatə etdiyi bütün nüansları əks etdirmir.

Öcəşmək, əsasən iki tərəfli bir qarşılıqlı əlaqəni, bir-birinə qarşı yönəlmiş hərəkətləri, əsasən də xoşagəlməz, mənfi bir kontekstdə istifadə olunan bir sözdür. "Çəkişmək" daha çox fiziki güc tətbiqini, "sataşmaq" qəsdən narahat etməni, "sürtüşmək" isə fiziki təmasla bağlı bir sürtünməni ifadə edir. Ancaq "öcəşmək" bu fəaliyyətlərin hamısını əhatə etməklə yanaşı, onların arasında gizli bir rəqabət, kiçik bir münaqişə və ya qarşıdurma olduğunu da bildirir.

"Mübahisə etmək" və "tutaşımaq" öcəşməyin daha açıq ifadəli variantlarıdır. Ancaq öcəşmək, mübahisədən fərqli olaraq, həmişə açıq şəkildə dilə gətirilməyən, gizli bir rəqabətə, qarşı durmağa əsaslanır. Bu, bir növ "sığışmamaq", "bir-birinə uyğun gəlməmək" və ya kiçik bir qarşıdurmanın başlanğıc mərhələsini ifadə edir.

Misal olaraq, Rzaqulu'nun cümləsi: "Qoy o məni yaxşı tanısın, mənə öcəşməsin, xataya salmasın…" bu mənanı yaxşı əks etdirir. Burada öcəşmək, Rzaqulu'nun özünə qarşı yönəlmiş qəsdən narahat etmə, çətinlik yaratma və ya onun səhvə düşməsinə səbəb olma cəhdlərini ifadə edir. Bu, açıq bir mübahisə deyil, amma gizli bir rəqabət, qarşıdurma potensialını ehtiva edir.

Etimalogiyasına gəldikdə, "öcəşmək" sözünün kökü, türkcədəki "öc" (qisas, intiqam) və ya "öc almaq" ifadəsindən törəyə bilər. Bu halda, öcəşmək, gizli bir rəqabət, intiqam almaq üçün kiçik, lakin əsəbiyyət doğuran hərəkətlər etmək mənasını da özündə ehtiva edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz