Örtü sözü Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir leksik vahiddir. Əsas mənası “başa, bədənə və ya hər hansı bir əşyaya çəkilən, örtən şey” olaraq təyin oluna bilər. Lüğətlərdə sadəcə "başa örtülən hər hansı bir şey" kimi təqdim olunması, sözün ifadə etdiyi mənanın bütün zənginliyini əks etdirmir.
Etimoloji baxımdan, "örtü" sözü "ört-" fel kökünə "-ü" isim əlavəsindən əmələ gəlib. Bu kökdən törəmiş digər sözlər də mənanın müxtəlif tərəflərini aydınlaşdırır. Məsələn, "örtmək", "örtülmək", "örtük" kimi sözlər, örtünün həm proses, həm də nəticə ilə əlaqəli olduğunu göstərir.
Örtünün istifadəsi kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Sadəcə başı örtən eşarpdan tutmuş, masa üstünü örtən süfrəyə, bir əşyanı qorumaq üçün istifadə olunan qoruyucu örtüyə qədər müxtəlif mənalar daşıya bilir. Məsələn:
- Baş örtüsü: Çarşaf, eşarp, papaq, dərviş papağı, baş bağlayıcı kimi əşyalar baş örtüsü kimi işlənir.
- Bədən örtüsü: Palto, paltar, yorğan, yorgan kimi əşyalar bədəni örtmək üçün istifadə olunur.
- Əşya örtüsü: Masa örtüsü (süfrə), avtomobil örtüyü, kitab örtüyü kimi əşyalar müvafiq əşyaları örtür və qoruyur.
- Metaforik istifadə: "Qorxu onu bir örtü kimi bürümüşdü" cümlesində örtü, emosional bir vəziyyəti ifadə edir.
Beləliklə, "örtü" sözünün mənasını sadəcə "başa örtülən hər hansı bir şey" kimi təyin etmək qeyri-dəqiqdir. Daha dəqiq tərif, kontekstə uyğun olaraq "hər hansı bir əşyanı, səthi və ya varlığı tam və ya qismən gizlədən, qoruyan və ya bəzəyən şey" olaraq verilməlidir. Sözün istifadəsi müxtəlif kontekstlərdə geniş spektr əhatə edir və bu da onun dil sistemindəki əhəmiyyətini vurğulayır.