Pessimizm [lat. pessimismus] sözü latın dilindən götürülmüşdür və "pessimus" sözündən törəmişdir. "Pessimus" isə latın dilində "ən pis", "ən bədxah" mənalarını verir. Beləliklə, pessimizm, həyatın, insan təbiətinin və gələcəyin pis və mənfi cəhətlərinə vurğu edən, ümidsizliyə, qaranlıq düşüncələrə və hər şeyin pis olacağına dair inamı əks etdirən fəlsəfi və psixoloji bir mövqedir.
Pessimizm sadəcə olaraq hər şeyə mənfi baxış deyil, daha dərin və sistematik bir dünyagörüşüdür. Pessimistlər əksər hallarda hadisələrin mənfi nəticələrə gətirib çıxaracağına inanır, riskləri şişirdir və uğur şansını azaldırlar. Bu, bəzi hallarda reallıqdan uzaqlaşmaya, həyatın əsl gözəlliklərini görməməyə gətirib çıxara bilər.
Pessimizmin müxtəlif səviyyələri və ifadələri mövcuddur. Bəzi insanlar həyatın müəyyən sahələrinə (məsələn, siyasətə, iqtisadiyyata) pessimist yanaşırlar, digərləri isə daha ümumiləşdirilmiş, həyatın bütün tərəflərinə şamil olunan bir pessimizm nümayiş etdirirlər. Pessimizm dərəcəsi fərdlərin təcrübələrinə, xarakterlərinə və həyat hadisələrinə olan reaksiyalarına görə dəyişir.
Cümlə içində pessimizmin istifadəsi:
- Onun pessimizmi onu hər şeydən bezdirmişdi.
- İqtisadiyyat ilə bağlı pessimist proqnozlar artmaqdadır.
- Bu qaranlıq düşüncələrə düşmək, pessimizmə qapılmaq deyil, reallığa uyğun qiymətləndirmədir.
- Pessimizmi ilə tanınan filosofun əsərləri çox ciddi bir üslubda yazılmışdır.
Qeyd edək ki, pessimizm “bədbinlik” sözü ilə sinonim olsa da, “bədbinlik” daha geniş məna kəsb edir və müəyyən bir vəziyyətə, hadisəyə münasibətdə olan mənfi düşüncəni ifadə edə bilər. Pessimizm isə daha çox ümumiləşdirilmiş və sistemli bir dünyagörüşüdür.