izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

“Pəh-pəh” sözü Azərbaycan dilində təqdir, heyranlıq, tərif ifadə edən bir ünlemdir. “Bəh-bəh” sözü ilə sinonim olaraq işlənir və həqiqətən də, “bəh-bəh” kimi, bir şeyə duyulan heyranlıq və təəccüb hissini ifadə edir. Lakin “pəh-pəh” daha çox səs təqlidi xarakter daşıyaraq, duyğunun daha coşğun və təəccüblü şəkildə ifadəsini təmin edir. “Bəh-bəh” daha rəsmi və ya bir qədər sərt bir təqdir ifadəsi kimi qəbul edilə bilərsə, “pəh-pəh” daha yumşaq, səmimi və təbii bir ifadədir. Bu səbəbdən, “pəh-pəh” çox vaxt uşaqlara, yaxın ətrafa və ya sadəcə olaraq daha səmimi bir mühitdə istifadə olunur.

Sözün etimologiyasına gəldikdə, “pəh-pəh” sözünün tərkibindəki “pəh” morfeminin müstəqil bir mənası yoxdur. Bu, səs təqlidi bir ifadə olaraq, heyranlıq və ya təəccüb hissinin doğurduğu səs təəssüratını verir. Ona görə də, bu sözün etimoloji kökünü aydınlaşdırmaq mümkün deyil, əsasən səs təqlidinə əsaslanır.

Misal olaraq, gətirilən Cəlil Məmmədquluzadə misalında “Pəh-pəh, pəh! Maşallah olsun doktor cənablarının elminə.” cümləsində “pəh-pəh” doktorun elminə duyulan böyük təəccüb və heyranlıq hissini ifadə edir. Bu hissin coşğunluğunu vurğulamaq üçün "pəh" sözü təkrarlanır və hətta sonunda tək "pəh" əlavə olunaraq ifadənin təsiri gücləndirilir. Bu nümunədə “pəh-pəh” “maşallah” sözü ilə yanaşı işlənir, bu da tərif və təqdirin daha da gücləndirilməsinə xidmət edir.

Qısaca olaraq, “pəh-pəh” sözü, səs təqlidi əsaslı, təqdir, heyranlıq və təəccüb ifadə edən coşğun və səmimi bir ünlemdir ki, əsasən qeyri-rəsmi ünsiyyətdə istifadə olunur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz