izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Pətək sözü Azərbaycan dilində arıların bal, mum və nəsil yetişdirmək üçün tikdikləri, altıbucaqlı şana bənzər kiçik gözcüklərdən ibarət yaşayış məkanını bildirir. Bu gözcüklər mumdan düzəldilir və bir-birinə möhkəm yapışmış halda mürəkkəb bir quruluş əmələ gətirir. Pətəyin forması və ölçüsü arı koloniyasının ölçüsünə və yaşayış mühitinə görə dəyişə bilər. Həmçinin, pətək sözü bəzən, metaforik mənada, bir-birinə yaxın, sıx yerləşmiş və oxşar əşyaların məcmusunu ifadə etmək üçün də işlədilir.

Etimoloji baxımdan, pətək sözünün mənşəyi qədim türk dillərinə gedib çıxır. "Pətək" sözünün kökü ehtimal ki, "pət" və ya oxşar bir kökdən törəmişdir və bu kök "yayılmaq", "səpələnmək", "qruplara bölünmək" kimi mənaları əhatə edə bilər. Çünki arılar pətəkdə qruplar halında, sıx bir şəkildə yerləşirlər. Lüğətlərdə bu etimoloji izah əks olunmasa da, sözün forması və mənası ilə bağlı bu ehtimal irəli sürülə bilər.

Pətək sözünün müxtəlif cümlələrdə necə işlədilməsinə nümunələr:

  • Arılar balı pətəkdə saxlayırlar.
  • Arıçı pətəyin içini diqqətlə yoxladı.
  • O, evinin bağçasında bir neçə arı pətəyi qoymuşdu.
  • Şəhərin mərkəzindəki binalar bir-birinə yapışmış pətək kimi görünürdü. (Metaforik istifadə)
  • İnsanlar, çoxlu sayda evlərin sıx bir yerdə yerləşdiyi məhəlləyə “pətək” deyirdilər. (Metaforik istifadə)

Verilən nümunə cümləsindəki "İskəndərin atası əkinçi idi: iki inəyi, 10-15 qoyun-keçisi, 6 da arı pətəyi var idi." cümləsi pətəyin bir kənd təsərrüfatı heyvanları kimi sahibkarlıqda istifadə olunan bir varlıq olduğunu və həmin şəxsin mal-mülkünün bir hissəsini təşkil etdiyini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz