Pirat sözü latınca köklərə malik olub, yunancadan mənşə almışdır. Əslində, latın dilindəki forma yunanca "πειρατής" (peiratēs) sözündən törəmişdir. Bu yunan sözü isə "cəsarətli səyahətçi, təhlükə axtaran" və ya "dənizdə quldurluq edən" mənalarını ifadə edirdi. Lüğətlərdə sadəcə "dəniz qulduru" kimi təqdim olunmasına baxmayaraq, pirat anlayışı daha mürəkkəb və çoxşaxəlidir.
Tarixi kontekstdə pirat termininə yanaşdıqda, onun sadəcə dəniz quldurluğundan daha geniş bir mənaya malik olduğunu görürük. Piratlar öz fəaliyyətlərini dövlət qurumlarının nəzarətindən kənarda, qanunsuz əməliyyatlar aparmaqla həyata keçirirdilər. Bu, müxtəlif məqsədlərə xidmət edə bilərdi: qənimət əldə etmək, siyasi etirazlarını bildirmək, dəniz ticarətinə mane olmaq və s. Beləliklə, piratlar sadəcə "dəniz qulduru" deyil, dənizdə fəaliyyət göstərən, qanunsuzluq edən, müxtəlif hədəfləri olan insan qrupları idi.
Müasir dilin tələblərinə uyğun olaraq, "pirat" sözünün mənasını genişləndirərək aşağıdakı kimi ifadə etmək olar: Dövlət qurumlarının nəzarətindən kənarda, dənizdə və ya digər su hövzələrində qanunsuz fəaliyyətlə məşğul olan, gəmilərə hücum edərək qənimət əldə edən, bəzən siyasi və ya digər sosial motivlərlə hərəkət edən şəxs və ya şəxslər qrupu.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Qədim zamanlardan bəri Karib dənizində çoxlu pirat fəaliyyət göstərib.
- Film piratların macəralarından bəhs edir.
- Proqramın pirat nüsxəsini istifadə etmək qanunsuzdu.
- Müəllif hüquqlarını pozaraq əsərin pirat nüsxələrini yaymaq olmaz.
Göründüyü kimi, "pirat" sözü həm tarixi kontekstdə dəniz quldurluğunu, həm də müasir kontekstdə intellektual mülkiyyətin qanunsuz istifadəsini ifadə etmək üçün işlədilir.