Piylilik (is.) Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir sözdür və əsasən iki əsas mənaya malikdir: birincisi, fiziki bədən quruluşunun xarakteristikası olaraq aşırı çəki və ya kök olmanı bildirir; ikincisi isə, maddələrdə, xüsusilə də qidalarda yağın miqdarının çoxluğunu ifadə edir.
Birinci məna (Kökllük, köklük dərəcəsi): Bu mənada "piylilik" sözü insan və ya heyvanların bədənindəki yağ toxumasının həddindən artıq toplanması nəticəsində yaranan köklüyü bildirir. Bu, tibbi bir termin kimi də istifadə oluna bilər və bədənin kütlə indeksinin (BKİ) müəyyən həddən artıq olmasını ifadə edər. Məsələn, "Keçinin piyliliyi" ifadəsi keçinin həddindən artıq kök olduğunu göstərir. Piyliliyin səviyyəsi fərdi olaraq dəyişə bilər və müxtəlif dərəcələrdə ola bilər (məsələn, orta dərəcəli piylilik, ağır piylilik).
İkinci məna (Yağlılıq, yağlılıq dərəcəsi): Bu mənada "piylilik" sözü bir maddənin, məsələn, ətin, südün və ya digər qidaların tərkibindəki yağ miqdarının çoxluğunu ifadə edir. "Ətin piyliliyi" ifadəsi ətin yağlı olduğunu, yəni tərkibində yağın nisbətən çox olduğunu bildirir. Bu mənada "piylilik" sözü keyfiyyət göstəricisi kimi işlənir və məhsulun dadına, toxumasına və kalori miqdarına təsir edir.
Etimologiya: "Piy" sözündən törəmişdir. "Piy" sözü yağ mənasını verir və türk dillərindən gəlir. "-lik" şəkilçisi isə isim yaradır və mənasına "keyfiyyət", "dərəcə" əlavə edir. Beləliklə, "piylilik" sözü "piy"in miqdar və ya dərəcəsi mənasını ifadə edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Onun piyliliyi həkimə narahatlıq yaratdı.
- Bu ətin piyliliyi çox yüksəkdir.
- Quzunun piyliliyi onun dadını daha ləzzətli edirdi.
- Piyliliyin qarşısının alınması üçün sağlam qidalanma vacibdir.