Sahiblənmə sözü, "sahiblənmək" fellərindən törəmiş bir isimdir. Azərbaycan dilindəki lüğətlərdə qeyd edilən əsas mənası "kiməsə və ya bir şeyə sahib olmaq hərəkəti" kimi izah olunsa da, mənanın daha geniş və dəqiq təsvirini vermək mümkündür.
Əslində, "sahiblənmə" sadəcə bir şeyə malik olmaqdan daha çoxdur. Bu, mülkiyyət hüququnun qəbul edilməsi, bir varlığa rəhbərlik etmək, qayğı göstərmək, özü kimi qəbul etmək, müdafiə etmək və ya hətta məsuliyyətini üzərinə götürmək kimi müxtəlif mənaları özündə ehtiva edə bilər. Bu mənalar kontekstdən asılı olaraq dəyişir.
Məsələn, "torpaq sahiblənməsi" deyərkən mülkiyyət hüququ ön plana çıxır. "uşağın sahiblənməsi" deyərkən isə qayğı, tərbiyə və məsuliyyət əsas məna olur. "fikir sahiblənməsi" ifadəsində isə bir fikri özününkü kimi qəbul etmək, onu müdafiə etmək və ya onu özünə aid etmək mənaları üstünlük təşkil edir.
Etimoloji baxımdan, "sahib" sözünün kökü fars dilindəki "sāhib" (صاحب) sözündəndir və "yoldaş", "dost", "sahibkar" mənalarını verir. Bu söz ərəb dilinə də təsir göstərmiş və öz mənasını qoruyaraq Azərbaycan dilinə keçmişdir. "Sahiblənmə" isə bu kökdən törəyərək "sahib olma hərəkəti" anlamını qazanmışdır. Ancaq sadəcə "malik olma"dan daha çox əlaqə, bağlılıq və məsuliyyət anlamlarını da özündə cəmləyir.
Cümlə içərisində "sahiblənmə"nin necə işləndiyinə dair bəzi nümunələr:
- Yeni evin sahiblənməsi onu çox sevindirdi.
- O, öz əməllərinin tam məsuliyyətini sahibləndi.
- Bu ideyanın sahiblənməsi böyük risklər daşıyırdı.
- Tarixi abidələrin qorunub saxlanması və sahiblənməsi vacibdir.
Gördüyümüz kimi, "sahiblənmə"nin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və sadəcə mülkiyyət hüququndan daha geniş bir məna kəsb edir.