izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sanbal sözü Azərbaycan dilində "çəki", "ağırlıq" və "vəzn" mənalarında işlənir. Lüğətlərdə sadəcə bu üç mənanın verilməsi sözün zəngin semantik potensialını tam əks etdirmir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün, sanbalın fiziki ağırlıqdan əlavə, metaforik mənalarını da nəzərə almaq lazımdır.

Fiziki məna: Sanbal, bir cismin kütləsinin Yer cazibə qüvvəsinin təsiri ilə meydana gələn ölçüsünü ifadə edir. Bu mənada "sanbalı 10 kiloqram olan çanta", "məhsulun sanbalı yoxlanıldı" kimi cümlələrdə işlənərək, "çəki" və "ağırlıq" sözləri ilə sinonimdir. "Vəzn" sözü ilə müqayisədə "sanbal" daha çox konkret, fiziki ağırlığı bildirir.

Metaforik mənalar: Sanbal sözü bədii ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda metaforik mənada da işlənir. Bu mənada sanbal, bir şeyin əhəmiyyətini, dəyərini, qüvvətini, möhkəmliyini ifadə edə bilir. Məsələn: "O, sözlərinin sanbalını bilirdi" cümləsində sanbal, sözlərinin təsiri, əhəmiyyəti, ağırlığı mənasındadır. "Bu bina möhkəm tikilmişdir, sanbalı var" cümləsində isə sanbal, binanın möhkəmliyi, davamlılığı mənasını daşıyır. Bu mənalarda "sanbal" sözü "qüvvət", "əhəmiyyət", "dəyər", "möhkəmlik" sözləri ilə sinonim kimi işlənə bilər.

Etimalogiyası: Sanbal sözünün etimologiyası tam aydın deyil, lakin ehtimal ki, fars dilindən götürülmüşdür. Fars dilindəki müvafiq sözlərin mənası da ağırlıq, çəki, ölçü ilə bağlıdır. Sözün kökü və etimoloji inkişafı əlavə araşdırmaları tələb edir.

Nəticə: Sanbal sözü, sadəcə "çəki", "ağırlıq" və "vəzn" mənalarından daha geniş bir məna spektrinə malikdir. Onun həm fiziki, həm də metaforik mənaları nəzərə alınmalıdır. Dilçilik tədqiqatları bu sözün daha dəqiq və hərtərəfli tərifini vermək üçün davam etməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz