Sarsıtmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, lüğətlərdəki qısa izahlardan daha geniş və dəqiq şəkildə aşağıdakı kimi izah edilə bilər:
Sarsıtmaq (f.): Kəskin və qəfil təsir nəticəsində bir cismin, obyektin və ya sistemin stabil vəziyyətini pozmaq, müvazinətini sarsıtmaq, hərəkətə gətirmək, dəyişməyə məcbur etmək deməkdir. Bu təsir fiziki, emosional və ya sosial xarakter daşıya bilər. Fiziki sarsıtma bir obyektin yerini dəyişdirməyə, forma və strukturunda dəyişikliklərə səbəb olur (məs., zəlzələ binanı sarsıtdı). Emosional sarsıtma insanın ruh halında, əhval-ruhiyyəsində kəskin dəyişikliklərə səbəb olur (məs., bu xəbər onu dərincə sarsıtdı). Sosial sarsıtma isə bir qrupun, cəmiyyətin və ya sistemin quruluşunda, ictimai həyatında, siyasi vəziyyətində kəskin və əhəmiyyətli dəyişikliklərə gətirib çıxarır (məs., inqilab ölkəni sarsıtdı).
Məna çalarları: Sarsıtmaq feli müxtəlif kontekstlərdə fərqli məna çalarları daşıya bilər. Məsələn, "laxlatmaq", "yerindən oynatmaq", "titrətmək", "dəyişdirmək", "pozmaq", "dağıtmaq", "alt-üst etmək" kimi sözlər onun sinonimləri kimi istifadə edilə bilsə də, hər birinin özünəməxsus məna çalarları vardır. "Laxlatmaq" daha çox zəif bir sarsıtmanı, "dağıtmaq" isə tam məhv etməni, "alt-üst etmək" isə mövcud quruluşu tamamilə dəyişdirməni ifadə edir.
Etimalogiyası: Sarsıtmaq feli türk dillərinin ümumi leksikasına aiddir və kökü "sars-" fel kökündən törəmişdir. Bu kök titrəmə, sarsıntı, hərəkətə gəlmə mənasını ifadə edir.
Cümlədə işlənməsi:
- Zəlzələ şəhəri sarsıtdı.
- Bu xəbər onu dərincə sarsıtdı.
- İnqilab ölkənin sosial quruluşunu sarsıtdı.
- Güclü külək ağacı sarsıtdı.
- Qəfil səs onu sarsıtdı.