izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sement (alm. Zement) – tikinti materiallarından biri olub, su ilə qarışdırıldıqda plastik kütlə əmələ gətirən və havada və ya suda bərkiyərək möhkəm daş kimi birləşən, əsasən kalsium silikatlarından ibarət olan tozşəkilli mineral bağlayıcı maddədir. Sementin əsas xüsusiyyəti, müxtəlif dolgu materialları (qum, çınqıl, əhəngdaşı və s.) ilə qarışdırıldıqda, möhkəm və davamlı beton, dəmir-beton və ya digər kompozit materiallar əmələ gətirməsidir. Bu xüsusiyyət onu tikintidə, yol tikintisində, hidrotexniki qurğuların tikintisində və digər sahələrdə əvəzsiz edir.

Sementin istehsalı, əsasən, əhəngdaşı, gil və digər mineral xammalın yüksək temperaturda bişirilməsi və sonradan incə üyüdülməsi yolu ilə həyata keçirilir. Müxtəlif xammal növlərinin və istehsal texnologiyalarının tətbiqi nəticəsində müxtəlif növ sementlər (portlandsementi, puzolan sementi, sürətli bərkiyən sement və s.) istehsal olunur. Hər bir sement növü özünəməxsus xüsusiyyətlərə, bərkimə sürətinə, möhkəmlik dərəcəsinə və digər parametrlərə malikdir. Bu parametrlər sementin hansı tikinti işlərində istifadə olunacağını müəyyən edir.

Sementin kimyəvi tərkibi mürəkkəbdir və əsasən kalsium silikatları, kalsium alüminatları və kalsium ferritlərdən ibarətdir. Bu birləşmələr su ilə reaksiyaya girərək hidratlaşma prosesi nəticəsində bərkiyir və möhkəm bir kütlə əmələ gətirir. Sementin keyfiyyəti bir sıra amillərdən, o cümlədən xammalın tərkibindən, istehsal texnologiyasından və saxlama şəraitindən asılıdır.

Sözün etimologiyasına gəldikdə, "sement" termini alman dilindən (Zement) Azərbaycan dilinə keçmişdir. Almanca sözün özü də latın dilindən gələn "camentum" (daş, inşaat materialı) sözündən törəmişdir. Beləliklə, sözün mənası öz etimoloji köklərində də tikinti materialı ilə bağlılığını saxlayır.

Cümlədə işlənmə nümunələri:

  • Tikinti ustaları binanın bünövrəsini möhkəm sementlə hörülmüşdür.
  • Betonun keyfiyyəti istifadə edilən sementin növündən asılıdır.
  • Sementin su ilə qarışdırılması xüsusi qaydada aparılmalıdır.
  • Yüksək keyfiyyətli sementin qiyməti daha yüksəkdir.
Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz