Səbatsız sifəti, əsasən bir insanın və ya qərarının möhkəmlik, davamlılıq və qətiyyətlilik əskikliyini ifadə edir. Lüğətlərdə verilən “sözünün, qərarının üstündə durmayan, sabit olmayan, möhkəm olmayan, mətanət göstərməyən; mütərəddid, dəyanətsiz” tərifi əsas mənanı əhatə etsə də, daha geniş və dəqiq şəkildə izah etmək mümkündür.
Səbatsızlıq, bir növ qərarlılıq və əzmin olmamasıdır. Bu, həm fikirlərdə, həm də əməllərdə özünü göstərə bilər. Səbatsız insan, qarşılaşdığı çətinliklər qarşısında tez ruhdan düşən, fikrini tez-tez dəyişən, başladığı işləri yarımçıq qoyan, qərarlarını asanlıqla tərk edən kəsdir. Onlar əminliklə öz fikirlərini ifadə edə bilmir, tez təsir altına düşür və başqalarının təzyiqinə qarşı müqavimət göstərə bilmirlər. Bu xüsusiyyət, həmçinin, əqidə və prinsiplərin zəifliyini də göstərə bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "səbat" kökü ərəbcə "səbət" (sabat) – "davam etmək, möhkəm olmaq" sözündən törəmişdir. "-sız" şəkilçisinin əlavə olunması isə sözün mənfi mənasını ifadə edir. Beləliklə, "səbatsız" sözü həm sözün əsl mənasında, həm də məcazi mənada "davamlılığı olmayan", "möhkəm olmayan" mənalarını özündə cəmləşdirir.
Cümlə içində istifadəsi nümunələrinə baxaq:
- O, səbatsız bir insandı, başladığı heç bir işi sona çatdıra bilmirdi.
- Planımızın səbatsızlığı bizi böyük itkilərə gətirdi.
- Səbatsız siyasət ölkənin gələcəyinə təhlükə yaradır.
- Onun səbatsız fikirlərini dinləməkdən bezmişdik.
Gördüyümüz kimi, "səbatsız" sözü həm insanlara, həm də planlara, siyasətlərə və digər abstrakt anlayışlara tətbiq oluna bilir. Hər halda, bu söz həmişə möhkəmlik, davamlılıq və qətiyyətlilik əskikliyini vurğulayır.