izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sədr (ər. صدر - sadr, döş, ön, baş; məcazi mənada - rəhbər, başçı) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsas mənası, əslində ərəb dilindən götürülmüş “sadr” sözünün məcazi mənasından irəli gəlir. “Döş” kimi fiziki mənanın “başçılıq”, “rəhbərlik” kimi məcazi mənaya keçidi, qədim zamanlardan bəri rəhbərin xalqın önündə, başında dayanması, onlara rəhbərlik etməsi ilə bağlıdır. Bu məna, bir çox dillərdə oxşar metaforik inkişafı əks etdirir.

1. İclas, yığıncaq rəhbəri: Sədr, müəyyən bir qrupun, məclisin, iclasın, yığıncağın və ya konfransın işlərinə rəhbərlik edən şəxsdir. O, iclasın gedişatını tənzimləyir, müzakirələri idarə edir, qərarların qəbul olunmasına nəzarət edir. Məsələn: “Sədr iclası açdı və gündəliyin müzakirəsinə başladı.” və ya “İclasa sədr seçmək üçün səsvermə keçirildi.” Burada sədr müvəqqəti və ya daimi ola bilər; seçilə, təyin edilə və ya vəzifəsinə görə təyin oluna bilər.

2. Ali dövlət orqanlarının rəhbəri: Sədr sözü, bəzi dövlətlərdə, xüsusilə prezidentlik sistemi olmayan respublikalarda, dövlət başçısı və ya ali dövlət orqanının rəhbərinə (məsələn, Parlament sədri, Məclis sədri) aid edilir. Bu halda, sədr, dövlətin və ya hökumətin ən yüksək vəzifəli şəxsi olaraq, geniş səlahiyyətlərə malikdir. Məsələn: "Sədr xalqa müraciət etdi" və ya "Sədrin fərmanı ilə yeni qanun qüvvəyə mindi." Bu mənada, "sədr" sözü "prezident" və ya "baş nazir" sözlərinin sinonimi kimi işlənə bilər, lakin kontekstə görə fərqli mənalar kəsb edər.

3. (Nadir hallarda) Qurum, təşkilat rəhbəri: Bəzi hallarda, "sədr" sözü, müxtəlif qurumlar və ya təşkilatların rəhbərlərinə də aid edilə bilər. Məsələn, bir klubun, cəmiyyətin və ya assosiasiyanın sədri. Bu istifadə daha az yayılmışdır və adətən, kontekstdən asılı olaraq "sədr" sözü əvəzinə "rəis", "başçı" və ya digər sinonimlər üstünlük təşkil edir.

Qeyd edək ki, "sədr" sözünün işlənməsi və mənası, kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Ona görə də, mətnin tam anlaşılması üçün onun işləndiyinə mətnə diqqət yetirmək lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz