Səksəkə (ərəb. سكسة - sakasa – sıxıntı, narahatlıqdan) — güclü narahatlıq, qorxu, təşviş, həyəcan, qəlbdə yaranan və bədəndə əks olunan, insanı əsəbi vəziyyətə salan mənfi emosional haldır. Sadəcə "həyəcan" və ya "narahatlıq" sözlərindən daha geniş məna kəsb edir, çünki təkcə psixoloji deyil, fiziki təzahürləri də əhatə edir. Məsələn, ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, əllərin tərləməsi, nəfəs darlığı kimi simptomlar səksəkənin müşayiət edən əlamətləridir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, ərəb mənşəli olub, “sıxıntı, narahatlıq” mənasını verən "sakasa" kökünə dayanır. Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmiş və əsasən güclü, qəfil yaranan və insanı dərin narahatlığa salan həyəcan vəziyyətini ifadə etmək üçün işlədilir.
Səksəkənin işlənmə dairəsinə müxtəlif kontekstlərdə rast gəlmək mümkündür. Məsələn:
- Fiziki təhlükə qarşısında: "Düşmənin gözlənilməz hücumu əsgərlərin ürəyinə səksəkə saldı."
- Psixoloji təzyiq altında: "İmtahandan əvvəlki səksəkə onu tamamilə yorub sarsıtmışdı."
- Pis xəbər eşidəndə: "Qəfil gələn xəbərdən ürəyinə səksəkə düşdü."
- Qeyri-müəyyənlik vəziyyətində: "Gələcəyə dair qeyri-müəyyənlik onu dərin səksəkəyə salmışdı."
Misal olaraq verilən cümlədə ("[Şəhrəbanu xanım:] Xanpəri, mən də onun cadusunun gücünü eşitmişəm") səksəkə sözü istifadə olunmasa da, kontekstdən belə aydın olur ki, Şəhrəbanu xanım cadunun gücü haqqında eşitdiklərindən narahatlıq, qorxu və ya həyəcan keçirir. Bu hissləri dəqiq ifadə etmək üçün "səksəkə" sözü münasib olardı: "[Şəhrəbanu xanım:] Xanpəri, mən də onun cadusunun gücünü eşitmişəm və bu, ürəyimə dərin bir səksəkə saldı."