Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "sərilmə" sözü, əsasən "sərilmək" fellərinin məsdər formasından törəmə kimi izah olunur. Lakin bu izah kifayət qədər dəqiq və geniş deyil. "Sərilmə"nin mənasını daha əhatəli şəkildə izah etmək üçün fərqli kontekstlərdə işlənməsini nəzərə almaq lazımdır.
"Sərilmə" sözü, əsasən iki əsas məna daşıyır: birincisi, fiziki bir səpələnmə, yayılma, uzanma halı; ikincisi isə, metaforik olaraq, bir şeyin yayılması, genişlənməsi, bəzən isə dağılması mənasını ifadə edir.
Birinci məna (fiziki): Bu mənada "sərilmə" bir obyektin, məsələn, parça, xalça, torpaq, su və s. üzərinə yayılması, səpələnməsi, düzülməsi kimi başa düşülür. Məsələn: "Çəmənlikdə sərilmiş yaşıl otlar", "Əsgərlər düşərgəni sərilmiş çadırlarla doldurdular", "Torpaq sürülmüşdü, sərilmiş torpaq günəşdə qızarmışdı". Bu mənada "sərilmə" prosesi bir neçə mərhələdən ibarət ola bilər və fəaliyyətin nəticəsini ifadə edir.
İkinci məna (metaforik): Metaforik istifadədə "sərilmə" daha geniş mənalar kəsb edir. Məsələn, bir hadisənin yayılması, genişlənməsi, bəzən isə dağılması, nizamsızlaşması: "Şəhərə sərilmiş qaranlıq", "Xəbər tez bir zamanda bütün əraziyə sərilmişdi", "Onun qorxusu ürəyinə sərilmişdi". Bu mənada "sərilmə" prosesinin hərəkətliliyi və sürəti vurğulanır. Həmçinin, bu mənada "sərilmə"nin mənfi konnotasiyaları da ola bilər, məsələn, bir xəstəliyin, və ya bədbəxtliyin yayılması.
Etimologiyası: "Sərilmə" sözü "sərilmək" fellərinin məsdər formasıdır. "Sərilmək" felləri isə, ehtimal ki, kökü türk dillərində yayılmış "sər" (yayılmaq, uzanmaq, düzülmək) kökünə dayanır. Bu kök bir çox türk dillərində fərqli fellərdə özünü göstərir.
Beləliklə, "sərilmə" sözünün mənasını tam izah etmək üçün həm fiziki, həm də metaforik kontekstləri nəzərə almaq lazımdır. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və daha geniş bir şərhdə ehtiyac duyur.