izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sıçrama sözü “sıçramaq” feilindən törəmiş isimdir. Əsas mənası birdən-birə, qəfil yüksəlmə, hərəkət, atılmadır. Bu, həm fiziki, həm də məcazi mənada işlənə bilər. Fiziki sıçrama kəskin, qısa müddətli bir hərəkəti, məsələn, birinin yüksəkdən aşağıya atılmasını, heyvanın bir yerə tullanmasını, topun havaya atılmasını əks etdirir. Bu kontekstdə “sıçrama” sözü həm hərəkətin özü, həm də hərəkətin nəticəsində əldə edilən məsafəni ifadə edə bilər. Məsələn: "Atın sıçraması çox yüksək idi." və ya "Onun sıçraması üç metr idi."

Məcazi mənada isə “sıçrama” sözü sürətli, gözlənilməz inkişafı, irəliləyişi, kəskin artımı ifadə edir. Bu, elmi kəşflərdə, texnoloji yeniliklərdə, iqtisadi artımda, karyera yüksəlişində və s. kimi müxtəlif sahələrdə istifadə oluna bilər. Məsələn: "Son illərdə ölkə iqtisadiyyatında böyük bir sıçrama müşahidə olunur." və ya "Elmdə yeni bir sıçrama baş verdi." Bu mənada “sıçrama” sözü tədricən inkişafı deyil, qısa zamanda əldə edilən əhəmiyyətli irəliləyişi vurğulayır.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, “sıçramaq” feili türk dillərində geniş yayılmışdır və kökü qədim türk dillərinə gedib çıxır. Sözün əsasını təşkil edən “sıç-” morfeminin mənası “atılmaq”, “tullanmaq”dır. "-ma" isə isim tərkibi yaradan şəkilçidir. Beləliklə, “sıçrama” sözünün leksik mənası əsasən hərəkətin kəskinliyi və qısa müddətliliyini ifadə edir, həm fiziki, həm də məcazi mənalarda müxtəlif kontekstlərə uyğunlaşa bilir.

Qeyd etmək lazımdır ki, “sıçrama” sözü bəzən “atılma”, “tullanma”, “yüksəliş” kimi sinonim sözlərlə əvəz oluna bilər, lakin bu sözlərin hamısı “sıçrama”nın ifadə etdiyi kəskinlik və qəfiliyi tam olaraq əks etdirmir. Məsələn, “yüksəliş” daha çox tədricən baş verən bir prosesi ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz