Sistematik sifəti, yunanca "systematikos" sözündən törəmiş olub, müəyyən bir sistem və ya qayda əsasında qurulmuş, təşkil olunmuş, ardıcıl və məntiqi bir sıra üzrə düzülmüş və ya həyata keçirilmiş hər şeyi ifadə edir. Bu, sadəcə planlı olmaqdan daha geniş bir məna daşıyır. Sistematiklik, təsadüfi deyil, əvvəlcədən düşünülmüş və nizamlı bir quruluşu, elementlərin bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqəsini və ümumi bir məqsədə yönəlməsini nəzərdə tutur.
Məsələn, "sistematik tədqiqat" dedikdə, sadəcə bir plan əsasında aparılan tədqiqat deyil, elmi metodların ardıcıl tətbiqi, məlumatların sistemli toplanması, təhlili və interpretasiyası nəzərdə tutulur. "Sistematik iş" ifadəsi isə işin məntiqi ardıcıllıqla, planlı və effektiv şəkildə aparılmasını bildirir. İşin sistematik olmaması isə xaos, süründürməçilik və nəticəsizliyə gətirib çıxara bilər.
Sistematiklik, müxtəlif sahələrdə özünü göstərə bilər. Məsələn, biologiyada sistematik təsnifat, riyaziyyatda sistematik əməliyyatlar, kompüter elmində sistematik proqramlaşdırma və s. Hər bir halda, sistematiklik dəqiqlik, ardıcıllıq və effektivlik deməkdir. Sistematik olmayan yanaşma isə çox vaxt qeyri-səmərəli və yanlış nəticələrə səbəb olur.
Sistematik sözü, müxtəlif kontekstlərdə, fərqli mənalı cümlələrdə işlədilə bilər. Məsələn:
- Onun sistematik tədqiqatları yeni bir kəşfə gətirib çıxardı. (Elmi tədqiqatın ardıcıl və planlı aparılması)
- O, sistematik olaraq hər gün idmanla məşğul olur. (Davamlı və ardıcıl şəkildə)
- Məlumatların sistematik təhlili vacibdir. (Məlumatların ardıcıl və sistemli şəkildə təhlili)
- Onun işində heç bir sistematiklik yoxdur. (İşdə planlılıq və ardıcıllığın olmaması)
Beləliklə, "sistematik" sözü, sadəcə bir planın olması deyil, hər şeydən əvvəl ardıcıllıq, məntiq, effektivlik və bir-biri ilə əlaqəli elementlərin ümumi bir məqsədə yönəlməsini ifadə edən geniş mənalı bir termindir.