Soya (yap. 大豆, daizu) — Paxlakimilər (Fabaceae) fəsiləsinə aid, bir illik, otlu bitki növüdür. Adı yapon dilindən götürülmüşdür (大 – böyük, 豆 – paxla). Qədim zamanlardan bəri Şərqi Asiyada becərilir və müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunur.
Soyanın əsasən toxumları (soya lobyası) qida məqsədilə istifadə olunur. Soyadan əldə edilən məhsulların siyahısı genişdir: soya unu, soya yağı, soya südü (soya südü), soya sousu, tofu (soya pendiri), tempeh, miso və s. Bunlar həm bitki əsaslı protein mənbəyi, həm də müxtəlif qida maddələri (yağlar, karbohidratlar, vitaminlər və minerallar) ilə zəngindir.
Soya bitkisinin yüksək protein tərkibi və torpaqda azot fiksasiyası qabiliyyəti onun əkinçilikdə əhəmiyyətini artırır. Həmçinin, soya bitkisi yem kimi heyvançılıqda geniş istifadə olunur. Soyanın müxtəlif sortları mövcuddur, hər biri müxtəlif iqlim şəraitlərinə uyğunlaşmışdır.
Soya sözü müasir Azərbaycan dilində həm bitkinin özünü, həm də ondan əldə edilən məhsulları (məsələn, "soya südü", "soya sousu") ifadə etmək üçün işlədilir. Məsələn:
- “Bu yeməyin tərkibində soya unu var.”
- “O, hər səhər soya südü içir.”
- “Restoranda soya sousu ilə hazırlanmış əla bir yemək var idi.”
- “Fermada çoxlu miqdarda soya becərilir.”
Qeyd edək ki, soya bəzi insanlar üçün allergiya törədə bilər. Buna görə də, soyadan istifadə edərkən ehtiyatlı olmaq lazımdır.