Soyma sözü "soymaq" felindən törəmiş bir isimdir. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə "soymaq" felindən törəmə kimi qeyd olunmasına baxmayaraq, mənası daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilə bilər. Əsas mənası, bir şeyin üzərindən qabıq, qat, örtük və ya digər bir təbəqənin çıxarılma prosesi və ya nəticəsidir. Bu proses müxtəlif materiallara, obyektlərə və kontekstlərə tətbiq oluna bilər.
Məsələn, "alma soyması" dedikdə almanın qabığının çıxarılmasını, "kartof soyması" dedikdə kartofun qabığının təmizlənməsini nəzərdə tuturuq. Burada "soyma" hərəkəti və nəticəsi – soyulmuş halı ifadə edir. Digər tərəfdən, "dərinin soyması" ifadəsi yanıq və ya digər səbəblərdən dəri qatının zədələnməsini və ya ayrılmasını bildirir. Bu kontekstdə "soyma" daha çox zədələnmə və itki mənasını da özündə ehtiva edir.
Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, "paltarın soyması" deyərkən, paltarın köhnəlməsi, parçalanması nəticəsində üst qatının aşınmasını ifadə edə bilər. "Soyma" sözü həmçinin, qat-qat çıxarılma, təmizlənmə mənasında da işlənə bilər. "Ət soyması" və ya "balıq soyması" kimi ifadələrdə ətin və ya balığın pulcuqlarının, dəri və s. qatlarının təmizlənməsi nəzərdə tutulur.
Etimoloji baxımdan "soymaq" feli türk dillərinə ortaq köklərə malikdir və əsasən "ayırmaq", "çıxarmaq" mənasını ehtiva edir. "Soyma" ismi isə bu felin isim törəməsidir. Beləliklə, "soyma" sözü həm bir prosesi, həm də bu prosesin nəticəsini, yəni soyulmuş vəziyyəti ifadə edən çoxmənalı bir sözdür.
Cümlə içində istifadəsi nümunələri:
- Sabah səhər alma soyması ilə məşğul olacağam.
- Qəza nəticəsində maşının ön hissəsində ciddi soyma baş vermişdi.
- Kartof soyması üçün xüsusi bir qabı var.
- Qışda dərimizin soyması daha çox olur.
- Köhnə binanın divarlarında soyma əmələ gəlmişdi.