SULFAT [lat. sulfur – kükürd] kim. Kükürd turşusunun (H₂SO₄) duzu. Sulfatlar, kükürd turşusunun hidrogen atomlarının metal atomları və ya müxtəlif radikal qrupları ilə əvəz olunması nəticəsində əmələ gələn kimyəvi birləşmələrdir. Bu birləşmələr geniş yayılmışdır və təbiətdə müxtəlif mineralların tərkibində rast gəlinir. Sulfat ionunun (SO₄²⁻) mənfi yüklənməsi səbəbindən, sulfatlar ümumiyyətlə ion birləşmələri kimi davranırlar.
Sulfatların məhlullarda həllolma qabiliyyəti, əmələ gətirdikləri metal kationundan asılı olaraq dəyişir. Məsələn, natrium sulfat (Na₂SO₄) və kalium sulfat (K₂SO₄) suda yaxşı həll olur, kalsium sulfat (CaSO₄) isə az həll olur. Bu həllolma fərqləri, sulfatların müxtəlif sənaye proseslərində, o cümlədən suyun təmizlənməsində və gübrə istehsalında tətbiq olunmasına imkan verir.
Sulfatlar müxtəlif sahələrdə geniş tətbiq olunur. Onlar gübrələrin, boyaların, dərmanların və digər kimyəvi məhsulların istehsalında istifadə olunur. Bəzi sulfatlar, məsələn, baryum sulfat (BaSO₄), rentgen şüalarını udduğu üçün tibbdə kontrast maddə kimi istifadə edilir. Digər sulfatlar isə sənaye tullantılarının neytrallaşdırılması və ya ətraf mühitin qorunması üçün istifadə olunur.
Etimoloji baxımdan, "sulfat" sözü latın dilindən götürülmüşdür. Latınca "sulfur" sözü "kükürd" mənasını verir. Beləliklə, "sulfat" sözü öz mahiyyətini – kükürd turşusunun duzu olduğunu – özündə əks etdirir. Kimyəvi nomenklaturada sulfatlar SO₄²⁻ anionunu ehtiva edən bütün birləşmələri əhatə edir. Bu, onların struktur formulalarında və kimyəvi xassələrində müəyyən bənzərlikləri əks etdirir.
Cümlədə nümunələr: "Torpağın məhsuldarlığını artırmaq üçün fermerlər fosfat və sulfat gübrələrindən istifadə edirlər." "Baryum sulfat rentgen müayinələrində kontrast maddə kimi tətbiq olunur." "Suda həll olan sulfatlar suyun sərtliyini artırır."