izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şən-şən sözü Azərbaycan dilində həm sifət, həm də zərf kimi işlənir. Əsas mənası “sevinə-sevinə, fərəhlə, şən halda, sevinclə” deməkdir. Sözün tərkibi özündə ikicə “şən” sözünün təkrarını ehtiva edir, bu da mənanı daha da gücləndirir və ifadənin ifadəliliyinə, obrazlılığına xeyli töhfə verir. Yəni, sadəcə "şən" olmaqdan daha çox, aşırı dərəcədə, təravətli və coşqun bir şənlik hissini bildirir.

Morfoloji baxımdan, "şən-şən" əlavə şəkilçi qəbul etmir. Sifət kimi işlənərkən isimə aid olur və onu xarakterizə edir (məs., şən-şən uşaqlar, şən-şən mahnılar). Zərf kimi istifadə edildikdə isə felləri və ya digər zərfləri təyin edir (məs., şən-şən oynadılar, şən-şən söylədi).

Sözün etimologiyası barədə dəqiq məlumat vermək çətindir, çünki "şən" sözünün özü də qədim mənşəlidir və etimoloji tədqiqatlar müxtəlif nəticələr verə bilər. Ancaq "şən" sözünün kökünün türk dillərinin ümumi leksikasından gəldiyini və müxtəlif türk dillərindəki müvafiq sözlərlə əlaqədar olduğunu demək olar. "Şən-şən"in təkrarlanan strukturu isə intensifikasiya (gücləndirmə) vasitəsidir və mənanı daha da aydın və emosional edir.

Misal olaraq verilən şeir parçasında ("Bu gördüyün şən-şən ellər bizimdir; Qarlı dağlar, coşqun sellər bizimdir") "şən-şən" sözü ellərin canlılığı, təravəti və həyat dolu olduğunu ifadə edir. Bu, sadəcə coğrafi bir təsvir deyil, həm də vətənə olan məhəbbəti emosional olaraq ifadə edən bir bədii vasitədir.

Qısaca desək, "şən-şən" sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının bir nümunəsidir. Onun sadəliyi arxasında güclü ifadəlilik və obrazlılıq durur. Bu sözün düzgün və mənalı şəkildə istifadəsi, ədəbi əsərlərdə və gündəlik danışıqda ifadənin emosional təsirini artırır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz