Süpürüntü sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir sözdür və əsasən süpürülmə əməliyyatının nəticəsini, yəni yerdən toplanan zibil-töküntünü, tozu-torpağı bildirir. Lüğətlərdəki "süpürülən yerdən çıxan zir-zibil, tör-töküntü" tərifi sözün əsas mənasını qısaca ifadə etsə də, tamamilə əhatəli deyildir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "süpür-" feilinin məsdər formasından törəmişdir. "Süpür-" feili isə əşyaları bir yerə yığmaq, toplayıb təmizləmək mənasını verir. Beləliklə, "süpürüntü" sözü bu əməlin nəticəsində yaranan yığıntını, toplandığı yerə görə müxtəlif tərkibli material kütləsini ifadə edir. Bu material toz, torpaq, kiçik zibil parçaları, qırıntıları, saç telləri, və s. ola bilər. Yəni "zir-zibil, tör-töküntü" tərifi süpürüntünün tərkib hissələrini qismən göstərir, lakin onun müxtəlifliyinə tam işıq tutmur.
Sözün işlənməsinə nümunələr:
- "Həyətdəki süpürüntünü küçəyə atdı." (Bu cümlədə süpürüntü konkret bir yığın kimi təsvir olunur.)
- "Süpürüntü torbasını boşaltdı." (Burada süpürüntü toplandığı qaba görə təsvir olunur.)
- "Evə girəndə ayaqqabılarınızı təmizləyin, süpürüntü içəri gətirməyin." (Bu cümlədə süpürüntü istənməyən, çirkli bir şey kimi təqdim olunur.)
- "Qış günü küçələrdə qar süpürüntüsündən keçmək çətin idi." (Burada süpürüntü qar kimi konkret bir materialla əlaqələndirilir.)
Beləliklə, "süpürüntü" sözünün mənası sadəcə "zir-zibil, tör-töküntü" ilə məhdudlaşmır. O, süpürmə əməliyyatının nəticəsində yaranan, müxtəlif tərkibli, toplandığı yerə və süpürülən səthə görə dəyişən bir material kütləsini ifadə edir. Sözün kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalı çalarlar da əldə edə bilər.