Şadlanmaq (f.): Bu feilin əsas mənası şad olmaq, sevinmək, fərəhlənmək olaraq qəbul edilə bilsə də, daha geniş və dəqiq tərif vermək mümkündür. "Şadlanmaq" sözü bir insanın iç dünyasında baş verən müsbət duyğu dəyişikliyini, sevincin birdən-birə və güclü şəkildə ortaya çıxmasını ifadə edir. Bu sevinc səbəbiylə insanın həm fiziki, həm də emosional olaraq müsbət təsirə məruz qalmasını əks etdirir. Yalnız sadə bir "sevinmək"dən fərqli olaraq, "şadlanmaq" daha canlı, daha coşğun, daha ani bir hissi-həyəcanı ifadə edir.
Etimoloji baxımdan, "şad" sözünün kökü farsca "şad" (şاد) sözündəndir və "sevincli, xoşbəxt" mənalarını verir. "-lanmaq" isə fe'l törədici şəkilçidir və hərəkət, proses və ya hal ifadə edir. Beləliklə, "şadlanmaq" sözü "şad olmaq hərəkəti" mənasını ifadə edir. Bu hərəkət isə sadəcə bir duyğu deyil, həm də bu duyğunun fiziki və emosional təzahürlərini özündə əks etdirir.
Misal üçün, Rüstəm Hümmətəlinin vəhşi çəngəlindən xilas edilmiş Gülzara baxdıqda şadlanması, sadəcə sevinməsindən daha artığını ifadə edir. Bu, Gülzarın xilas olmasının yaratdığı güclü, ani və təsirli sevinc hissinin Rüstəmdə yaratdığı təsiri əks etdirir. Burada şadlanma, yalnız bir duyğu deyil, həm də qəflətən baş verən, özünü fiziki və emosional ifadələrlə göstərən bir haldır. Rüstəm, Gülzarı görən anda daxilən əhvalının dəyişdiyini, ürəyinin coşduğunu, bəlkə də üzünün parıldadığını hiss edir. Bu cür təsvirlər "şadlanmaq" sözünün mənasının genişliyini göstərir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Körpənin ilk addımlarını atmasını görəndə valideynləri çox şadlandılar.
- Qələbə xəbərini eşidəndə hamı şadlandı.
- Dostunu uzun müddətdən sonra görəndə çox şadlandı.
- Yeni evlərinin açarlarını əldə etdikdə şadlandılar.
Göründüyü kimi, "şadlanmaq" sözü müxtəlif kontekstlərdə, müxtəlif səviyyələrdə sevinci ifadə etmək üçün istifadə oluna bilər. Lakin, hər halda, bu sevincin ani, güclü və özünü göstərən bir hissə olduğunu vurğulayır.