izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şaquli (ər. شاقول‎ - şāqūl) sifət. Şaqul (bina tikintisində istifadə olunan, şnurun ucuna ağırlıq bağlanaraq divarın şaquliliyini yoxlamağa yarayan vasitə) kimi yuxarıdan aşağıya doğru uzanan, şaqul vəziyyətində olan; vertikal; dik. Əsasən, bir nöqtədən digər bir nöqtəyə yuxarıdan aşağıya doğru düz bir xətt üzrə uzanan vəziyyəti ifadə edir. "Şaquli" sözü həm fiziki, həm də məcazi mənada işlənə bilər.

Fiziki mənada "şaquli" sözü, yerin səthinə 90 dərəcə bucaq altında yerləşən, yəni dik və ya vertikal olan obyekt və ya xətlər üçün istifadə olunur. Məsələn: "Şaquli xətt", "şaquli divar", "şaquli sütun", "şaquli ox". Bu mənada söz həndəsə, fizika və inşaat kimi sahələrdə geniş tətbiq olunur.

Məcazi mənada "şaquli" sözü, bir şeyin inkişafının, quruluşunun və ya təşkilinin yuxarıdan aşağıya doğru, sərt bir hiyerarşik qaydada olduğunu ifadə edə bilər. Məsələn, "şaquli təşkilatlanma" deyəndə, bir təşkilatın çox səviyyəli, yuxarıdan aşağıya doğru bir iyerarşik quruluşa malik olduğunu nəzərdə tuturuq. Bu mənada söz daha çox ictimai və iqtisadi kontekstlərdə işlədilir.

Verilən nümunə cümləsi ("Bu zaman məzarın başı ucunda qoyulmuş top kimi yuvarla") "şaquli" sözünün mənasını tam olaraq əks etdirmir və kontekstdən kənar qalmışdır. Bu cümlədə "şaquli" sözü əvəzinə "dik", "düz", "baş ucunda" ifadələri daha uyğun olardı. "Şaquli" sözü bu cümlədə məcazi mənada istifadə edilə bilməz. Bu cümləni tam məna verməsi üçün yenidən qurmalıyıq: Məsələn, "Məzarın üzərində şaquli vəziyyətdə qoyulmuş top kimi yuvarlaq bir daş var idi." burada şaquli sözü daha məntiqli və yerində işlənir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz